سالمرگ یوسف صانعی
سالمرگ
یوسف صانعی (زاده مهر ۱۳۱۶ در نیک آباد اصفهان – درگذشته ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ قم) از مراجع تقلید شیعه در ایران بود. او از ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ دادستان کل کشور بود.
صانعی به‌خاطر فتواها و نگرش نوگرایانه‌اش به‌ویژه در مسائل مربوط به حقوق زنان شهرت داشت
و به مرجع تقلید اصلاح‌طلب معروف بود
او در سال ۱۳۲۵ وارد حوزه علمیه اصفهان شد و پس از گذراندن دروس مقدمات در سال ۱۳۳۰ برای ادامه تحصیل، به حوزه علمیه قم رفت.
وی در امتحانات سطوح عالی حوزه در سال ۱۳۳۴ رتبه اول را احراز نمود و مورد تشویق سید حسین طباطبائی بروجردی قرار گرفت
او از همین سال در درس خارجِ سید روح‌الله خمینی شرکت کرد و تا سال ۱۳۴۲ به‌طور مستمر از حوزه درس اصول و فقه و مبانی مُتقن سید روح‌الله خمینی بهره برد و در زمره شاگردان موفق او قرار گرفت.
وی از سال ۱۳۵۴ رسماً تدریس خارج فقه را با کتاب زکات در مدرسه حقانی (شهیدین) شروع نمود
کتاب فقیه نواندیش (روایت زندگی فقیه اهل‌بیت عصمت و طهارت یوسف صانعی) توسط جمعی از نویسندگان دربارهٔ وی نوشته شده‌است.[
یوسف صانعی که ۲۱ شهریور ۱۳۹۹ به دلیل شکستگی استخوان لگن در بیمارستان بستری شده بود، صبح روز ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ در بیمارستان نکویی شهر قم درگذشت
دیدگاه‌ها
حوزه افتا
از آنجا که صانعی در فهم آیات و روایات و مبانی استنباط، توجّه ویژه‌ای به اصل و قاعده سهولت دارد، در مقام افتا سختگیر نیست. وی این گفته صاحب جواهر را به شیخ انصاری، همواره مورد توجّه قرار داده‌است که «از احتیاط‌های خود بکاه، زیرا دین اسلام، شریعت آسان است».
وی صاحب یک کتاب مجمع المسائل است که ویژگی آن این است که شیوه پاسخگویی به سئوالات در کتاب مزبور، به سبک میرزای قمی است، به گونه‌ای که علاوه بر فتوای مورد نظر، در برخی موارد، به دلایل و مستندات فقهی آن فتوا اشاره شده‌است که از نظر آموزشی و علمی، برای پژوهشگران علوم حوزوی و نیز فقه پژوهان، بسیار مفید و قابل توجّه‌است.
از جمله برخی عقاید و فتاوای مهم او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دربارهٔ موسیقی، نظر او چنین است که حرمت موسیقی و غِنا، حرمت محتوایی است و هر صوت و غنا و موسیقی ای که در آن، ترویج بی بند و باری و بی عفّتی و به انحراف کشیدن انسان‌ها نباشد و چهره اسلام را بد نشان ندهد، حرام نیست
دربارهٔ ربا گفته‌است: حکم تحریم ربا که در آیات و روایات آمده و به آن اشاره شده، مختصّ به ربای استهلاکی است نه ربای استنتاجی
او در مورد ولایت و حاکمیت و مرجعیّت و بقیّه شئون فقیه، ذکوریّت را شرط ندانسته و مناط را همان فقه و تقوا می‌داند. صانعی مدّعی است که در حقوق اسلامی، همچنان که تبعیض نژادی نیست و سفید و سیاه برابرند، تبعیض جنسیّتی و ملّیتی نیز وجود ندارد
دیدگاه‌های ویژه در مورد حقوق زنان
یوسف صانعی، در مورد حقوق زنان دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به اکثر مراجع داشت، از جمله موارد زیر
عدم شرطیت مردبودن در مرجعیت دینی
عدم شرطیت مردبودن در کلیه مناصب حکومتی
عدم شرطیت مردبودن در قضاوت
تساوی زن و مرد در قصاص نفس و اطراف
تساوی دیهٔ زن و مرد در دیهٔ نفس و اطراف
زن، در صورتی که شوهرش وارث دیگری نداشته باشد، تمام اموال شوهر را ارث می‌برد.
ارث بردن زن از همهٔ اموال شوهر (از عین منقولات و از قیمت غیرمنقولات)
عدم حرمت خروج زن از منزل بدون اجازهٔ شوهر، در مواردی که خلاف شئون مرد یا خلاف حق استماع مرد نباشد.
عدم نیاز به اذن شوهر در نذری که در مورد خود زن بوده یا در مال خود مستقل باشد، در صورتی که خلاف حق استمتاع مرد نباشد.
طلاق در دست مرد است، ولی اگر زن مهریهٔ خود را ببخشد و درخواست طلاق نماید، بر مرد واجب است که او را طلاق دهد.
مادر هم مانند پدر در قتل فرزند قصاص نمی‌شود، مگر آنکه مرگ به علت اغراض شخصی باشد که در آن صورت، حکم پدر و مادر یکسان بوده و هر کدام به دلیل اغراض شخصی دست به قتل فرزند بزند، باید قصاص شود.
با نبود پدر، مادر بر طفل و اموال او ولایت دارد و بر پدربزرگ مقدم است.
ازدواج موقت مختص به شرایط خاص می‌باشد نه به‌عنوان عدل ازدواج دایم.
دیدگاه‌های ویژه درمورد غیرمسلمانان
وی در مورد غیرمسلمانان نیز دیدگاه‌های متفاوتی داشت، از جمله موارد زیر
برابری دیهٔ غیرمسلمان با دیهٔ مسلمان
تساوی غیرمسلمان و مسلمان در قصاص
او در مورد غیر مسلمانان می‌گوید: اظهر طهارت آنان، همانند طهارت مسلمانان است.
تنها کفّار حربی که بر سرِ اسلام و اعتقاد مسلمانان با آنان می‌جنگند (نه به سبب جهات دیگر) و معاند دینی هستند (همانند اندکی از بقیّه کفّار که با یقین به حقّانیت اسلام، باز منکر آن هستند)، محکوم به نجاست‌اند
من گارگین فتائی از ارامنهء ایران هستم .