ارامنهء اتیوپی

ارامنهء اتیوپی

ترجمهء گاگرین فتائی

 

 

اجتماع کوچکی از ارامنه در اتیوپی وجود دارد که عمدتاً در آدیس آبابا ، پایتخت این کشور ساکنند.

 

تاریخ

حضور ارامنه در اتیوپی ، جنبهء تاریخی دارد . بر اساس مبانی مذهبی ، کلیسای اتیوپی و کلیسای حواری ارمنی ، در کنار کلیسای قبطی مصری ، کلیسای ارتودکس سوریه ، کلیسای ارتودکس اریتره و کلیسای ارتودکس سوری مالانکارا Malankara Orthodox Syrian Church  در هندوستان ، همگی ، اعضای جامعهء کلیسای ارنودکس شرقیمی باشند.

ارامنه ساکن در اتیوپی ، ارامنهء مرسلی ( ارامنه ارتودکس) وابسته به کلیسای حواری ارمنی می باشند.

ارامنه حواری در آدیس آبابا دارای کلیسای ویژهء خود به نام سورب کئورک یا گئورگ Sourp Kevork  به معنای گئورگ مقدس هستند .

اولین پیشواری رواحانی دائمی ارامنه در اتیوپی  رِو هُوْهانِس گِوْهِریان

Rev Hovhannes Guevherian. بوده است.

در کنار وابستگیهای مشهود مذهبی ، داستان کودکان  آربالیوگ Arba Lijoch که بعد از قتل عام ارامنه به اتیوپی آمده بودند نیز وجود دارد .  " آربا لیوگ "، گروه چهل نفری از کودکان یتیمی بودند که از عثمانی فرار کرده و از سوی هایلا سلاسی اول و شاهزاده راس تاافاری Ras Tafari به فرزند خواندگی پذیرفته شدند . او با آنها از طریق بازدید از دیر ارامنهء بیت المقدس ، ملاقات کرده بود و آنها به حدی بر او تاثیر گذاشتند که او از پاتریارک ارامنه بیت المقدس ، اجازه فرزند خواندگی و آوردن آنها به اتیوپی را گرفت و برای آنها دوره های آموزش موسیقی ترتیب داد .

آربا لیوگ ها در سال 1924 به آدیس ابابا آمدند و به همراه رهبر گروهشان ، گئورگ نالباندیان Kevork Nalbandian ، اولین ارکستر رسمی ملی را ترتیب دادند . نعلبندیان همچنین موسیقی برای مارش تِفِری Marsh Teferi را رهبری کرد ( که از سوی یِفْتِه نِگْوسِه Yoftehé Negusé نوشته شده بود ) که از سال 1930 تا 1974 سرود ملی امپراطوری بوده است

 

حضور ارامنه در اتیوپی ، طولانی بوده است .

وقتی که  "ماتِووس آرمناوی Mateos Armenawi" ماموریت دیپلماتیک خود را به اسم ملکهء اتیوپی در 1512 آغاز کرد ، عدهء کمی میدانستند که او نسلهای بعدی ارامنه را برای ایفای نقش فعال در میان اولین ملت مسیحی آفریقا آماده خواهد کرد .

آرمناوی از طریق هندوستان ، به پرتغال برای جستجوی کمک به جلوگیری از توسعهء عثمانی به سمت اتیوپی اعزام شد .

او بعد از یک سفر دشوار که ده سال تمام طول کشید بازگشت و تنها چند هفته بعد از آن بر اثر ناخوشی درگذشت اما او در کتاب های تاریخی اتیوپی ، جایگاه خود را به عنوان یک فرستادهء معتمد و رایزن ماهر به دست آورد .

یک دهه بعد ، یک فرد ارمنی به نام موراد Murad ، جا پای آرمناوی گذاشته و موقعیت های برجسته ای را در قصرهای پادشاهان و امپراطوری های اتیوپی به دست آورد .

او همچنین به نام پادشاهی اتیوپی به دنیا سفر کرد  و به خاطر نقشش به عنوان میانجی کلیدی با تعدادی از دولتهای اروپایی و عمدتاً هلند،  مورد توجه قرار گرفت . او از هلند ، یک ناقوس برنزی بزرگ کلیسا را که یکی از گنجینه های تاریخی کشور اتیوپی محسوب می شود را پس گرفت .

آرمناوی و موراد در کالبد اتیوپی به عنوان فرد وارد شدند و ازسال 1875 ارامنه شروع به آمدن به اتیوپی  به تعداد قابل توجه کردند و یک اجتماع کوچک اما موثر را پایه ریزی کردند .

اولین موج از میان آنان ، کئورک تِرزیان Kevork Terzian بود  ، جوان آذوقه رسانی که با ارتش عثمانی ، وارد شهرستان شمالی حراره شد

خانواده ترزیان در کل ،  روش تجارت و صنعت را به خوبی پایه ریزی کردند . قبل از سقوط هایلا سلاسی و برقراری حکومت کمونیستی در اتیوپی ، جامعه ارمنی در اتیوپی در اوج بود .

در آن روزها یک مدرسهء ویژهء ارامنه تاسیس شد و در نزد مردم اتیوپی و جامعهء خارجی ، محبوب باقی ماند . تعدادی از ارامنه با مردم اتیوپی مخلوط شده اند آنها یک اجتمناع تجار ، کارخانه داران و جواهرفروشان با نفوذ                 می باشند که هم اکنون خود را جدا از دیاسپورای ارمنی حس می کنند .

کلیسای ارمنی سورب کئورک که در سال 1934 ساخته شد ، روحانی دائمی واقعی خود را در 1980 از دست داد .

کلیسای ارمنی و کلیسای ارتودکس اتیوپی بسیار به هم نزدیکند اما این کلیسا ، آماده پذیرش کشیش از کلیسای غبر ارمنی برای دفن اموات یا تعمید کودکان نبود

برای برخی اوقات ، بعد از ترک کشیش دائمی کلیسا ، ما از یک نواری که باداراک مقدس( یک مراسم دینی مسیحی به زبان ارمنی)  در آن ضبط شده در یک شنبه ها استفاده می کنیم و تعداد کمی از مردم در کلیسا نشسته و به پخش مراسم از طریق نوار ، گوش می دهند . در حال حاضر ، اجتماع کوچک ارامنه اتیوپی داری 100 تا 300 نفر عضو است و مرکز اجنتماع آنان باز خواهد ماند

 

 

منابع مورد استفاده

1:  ویکیپدیای انگلیسی

                   Ethiopian Armenians

                   Armenian diaspora

2: ethiopundit.blogspot.com/.../armenians-of-ethiopia.html