مزامیر آپوکریفای داوود

مزامیر آپوکریفای داوود

ترجمه از گارگین فتائی

 

حضرت داوود از پیامبران بزرگ در سه دین یهود ، مسیحیت و اسلام

است.  کتاب وی موسوم به مزامیر است که در ایران به زبور داوود معروف است.  مزامیر یا زبور داوود متشکل از 150 مزمور یا سرود است که بویژه مزمور 23 بسیار مشهور است . در خصوص 150 مزمور کتاب مزامیر که خود قسمتی از عهد عتیق است میان یهودیان و نیز فرقه های گوناگون مسیحی اختلاف نظری وجود ندارد  ولی غیر از 150 مزمور 5 مزمور دیگر نیز کشف شدند که عمدتاً به زبان یونانی یا سریانی قدیمی بوده و چون اصل عبری ندارند لذا در خصوص آنها اختلاف نظر وجود دارد . به طور کلی آن دسته از کتاب هایی که دارای اصل عبری نبوده و عمدتاً در ترجمهء هفتاد که به زبان یونانی بوده موجود بوده است را تعدادی از شاخه ها و فرقه های دینی                         "آپوکریفا Apocrypha  " به معنای پنهان و مشکوک گویند .  یهودیان و کلیسای پروتستانها اینگونه کتاب ها را جزء نوشته های اصلی کتاب مقدس               ( بخش عهد عتیق ) قرار نمی دهند . کاتولیک ها تعدادی از آنها را به عنوان متون اصلی مقدس پذیرفته و به آنها نام  «کتب بر حق متاخر» را می دهند. ارتدکسها نیز قسمت عمدهء این متون را پذیرفته اند در کلیسای حواری ارمنی این کتاب ها به عنوان منابع ثانوی مورد پذیرش قرار گرفته است.

در اینجا استفاده از واژهء آپوکریفا به معنای رد عقاید یک شاخه یا فرقه و جانبداری از شاخه یا فرقه ای خاص نیست  بلکه تنها ترجمهء نوشته ای در بارهء آن و نیز ترجمهء این 5 مزمور است  و هدف و مقصود من تنها ارائهء یک کار تحقیقاتی است .

 

 

مزامیر آپوکریفای داوود

 

مزامیر 152 تا 155 مزامیر اضافی یافت شده در نسخهء پشیتای سریانی عهد

 عتیق و دو تا از آنها در طومارهای بحرالمیت می باشند که به همراه مزمور

151 پنج مزمور آپوکریفای داوود نیز خوانده می شوند

مزمور152:  این متن تنها به سریانی باقی مانده و زبان اصلیش ممکن است عبری باشد لحن آن غیر یهودی بوده و احتمالاً در طی دوران یونانی با فلسطینی ترکیب شده است

مزمور153: این متن تنها به سریانی باقی مانده و تاریخ و منشاء آن مثل مزمور 152 است

مزمور154:این مزمور در متن پشیتای سریانی باقی مانده و به عبری هم در طومارهای بحرالمیت در نسخهء قرن اول  پیدا شده

مزمور155:این مزمور به سریانی باقی مانده و در طومارهای بحرالمیت مربوط به نسخهء عبرانی قرن اول  موجود است لحن آن شبیه مزمور 22 بوده وبه خاطر فقدان صفات اختصاصی ، اشاره به تاریخ ومنشاء آن غیر ممکن است

 

 

مزامیر اضافی داوود (قرن سوم پ م  - قرن اول ب م)

 

برخی از نسخه های سریانی عهد عتیق ، پنج مزمور آپوکریفا را که  مکرراً به آنها مزامیر داوود اطلاق می شود  در خود دارند. یک ویرایش از این متن سریانی در 1930 به آلمانی چاپ شد و یک ویرایش انتقادی هم اخیراً چاپ شد پنج آپوکریفای سریانی بوسیله دبلیو رایت (تحت عنوان برخی مزامیر آپوکریفا به سریانی با شروح انجمن باستان شناسی کتاب مقدس در 1887) و بوسیلهء ای مینگانا که رونوشتی بر آن الحاق کرد ترجمه شدند متن عبرانی مزامیر سریانی 1و2و3 در غار (یازدهم) کومران پیدا شدند اینها با ترجمه انگلیسی بوسیله ج ای ساندرز به شماره 1380 چاپ شده اند اولین مزمور به یونانی نیز موجود است از آنجائی که مزامیر در ترجمه هفتاد 151 عدد                   می باشند لذا مناسب تر است که متون یونانی و عبری کنار هم گذاشته شوند

شرط لازمی که متاسفانه برخی اوقات از آن چشم پوشی می شود این است که برای شناخت و درک این پنج مزمور ،  آنها باید به طور جداگانه بررسی شوند سه مزمور سریانبی اول حد اقل به کهنگی مزامیر طومارهای کومران است که در نیمه اول قرن اول بعد از میلاد رونویسی شده اند مزمور سریانی اول ، قدیمی ترین  بوده و مربوط به پیش از مسیحیت و شاید قبل از کومران باشد اکثر محققین به این نتیجه رسیده اند که هم مزمور یکم و هم سایر مزامیر ،  تاریخشان مربوط به دورهء یونانی است بنابراین آنها این مباحثه را که هرگز توسعه نیافت که مزمور یکم قدیمی تر از قرن ششم پیش از میلاد است و هم تفسیری را که متاخر و کارائیتیک است رد می کنند

چندین محقق نیز به این نتیجه رسیده اند که یک یا بیش از یکی از این مزامیر به وسیله« آسن ها» ساخته شده اند مخالفت به جا در این مورد این است که اگر برخی قطعات همراستا با الهیات آسن ها ترجمه شده است این گفته برای این استنتاج که آنها از آسن ها هستند کافی نیست این توافق وجود دارد که زبان اصلی حداقل سه مزمور سریانی اول عبری است

مزمور اول ،  آشکارا دو مزمور جداگانه را در بر می گیرد( 151آ) و ( 151ب) که به ترتیب بازگو می کند که چگونه داوود از یک چوپان معمولی به پادشاه مسح شده ارتقا یافته و چگونه او جلیات فلسطینی را شکست داد  مزمور دوم شامل بیست آیه است که پرستنده را به تجلیل خداوند ترغیب می کند مزمور سوم متشکل از نوزده آیه (در عبری) و بیست و یک آیه (در سریانی) یک تشکر شخصی به علت پاسخ خداوند به گریهء گناهکار است مزمور چهارم استدعای رهائی از چنگال شیر و گرگی است که گله گوسفندان پدر داوود را طعمهء خود قرار داده بودند مزمور پنجم یک سپاس گذاری شخصی به خاطر نجات است واحتمالاً سروده داوود نیز ممکن است باشد  زیرا زبورنویس  ، قرار است از سوی دو حیوان (درنده) بلعیده شود

تاریخ اولیه و شخصیت شبه بیوگرافیک ، نشان دهندهء این است که این مزامیر ؛  متضمناً شبه زندگی نامه نویسی هستند غیرمحتمل است که مزمور کومران یازده هم قدیمی ترین کتاب دعای یهودی  وهم چاپ کتاب خانه ای از مزامیر اصلی قبلی بوده باشد حضور به اسطلاح مزامیر آپوکریفا در کتاب مزامیر دلالت بر این دارد که افتراق بین مزامیر کانن اصلی و مزامیر آپوکریفا قبل از ظهور مسیحیت آشکار نبوده است

جیمز چاریزورث و ج ای ساندرز می نویسند حضور این مزامیر در غار کومران سوال میزان مزامیر داوودی قبل از ویرانی اورشلیم در 70 بعد از میلاد را برمی انگیزد البته در کومران این مزامیر به طور قابل ملاحظه ای متفاوت از مجموعهء حاضر در عبری بودند اما شکل دیگر این مزامیر چه بود ؟ گتاستاین استدلال کرده است که این مزامیر قبلاً در قرن دوم پیش از میلاد مرتب (و کانن بندی) شده اند و اینکه برگزیده ای از آن همراه با قطعات آپوکریفائی در کومران 11 جای داده شدند که بنابراین قدیمی ترین کتاب دعای یهودی است تفسیر مشابهی از سوی« پی اسکهان » حمایت می شود که مدعی است که کومران یازده  ، ویرایش کتاب خانه ای از مجموعهء استانداردی از 150 مزمور است حضور مزامیر آپوکریفا  نظیر دعای منسی و مزامیر سلیمان که الهام بخش یهودیان در بازگشت به دوران اولیه بودند همراه با حضور مزامیر آپوکریفائی در کومران 11 دلالت بر این دارد که تمایز بین مزامیر آپوکریفا ومزامیر اصلی قبل از ظهور مسیحیت آشکار شدند

 

 

مزامیر آپوکریفای داوود

بخش هائی از طومارهای بحرالمیت معمولاً مزامیر آپوکریفا یا مزامیر آپوکریفای داوود خوانده می شوند این طومارها همراه با تعدادی دیگر در غارهای کومران کشف شدند و این طومارهای بخصوص در غارهای 4و11 کشف شدند این طومارها از اعمال بزرگ خداوند و داوود صحبت می کنند چنانکه آنها ستایشگر  اعمال و اقدامات هردو هستند مزامیر 151 و 154 که معمولاً در کتاب مقدسی که مزامیر آن با مزمور 150 پایان می یابد یافت نمی شوند از مزامیر آپوکریفائی داوود محسوب می شوند این مزامیر می توانند در کتابهای دربرگیرنده ترجمه هائی از طومارهای بحرالمیت ، در کتب دارای آپوکریفا و در برخی کتب مشمول آوازها و دعاهائی که معمولاً در یک کتاب مقدس مرسوم یافت نمی شوند پیدا شوند تعداد  زیادی از این طومارها از سوی مردم بومی و بدوی کشف شدند ولی اکثریت این کاوش ها در همان غارهائی بودند که از سوی حرفه ای هائی که برای مراقبت های ویژه ای از اشیاء گرانبهای این غارهای باستانی پرورش یافته بودند به دست آمدند تعدادی از طومارهائی که در این مورد قرار بود کشف شوند به خاطر استهلاک ناشی از زمان و غفلت ،  تنها  بخشی از آنها هستند به خاطر همین مساله  ، خواننده با قطعاتی از متون اصلی رها می شود اما خوشبختانه تعداد زیادی از آنچه که از این طومارها باقی مانده هنوز ازسوی گروه کوچکی از محققین بسیار ورزیده قابل خواندن است مقادیر غار شماره 4 در 1952 کشف شدند این غار معمولاً به عنوان کتابخانه مرکزی جامعهء کومران تلقی می شود این کشف شامل 15000قطعه می شد که از 550 دست نویس مختلف ناهموار نشات می گرفتند محتوای غار یازدهم در ژانویه 1956کشف شدند محتوای هر دوی این غارها با موفقیت کامل برای مردمی که این طومارها را کشف کردند و از آنها قبل از فروش احتمالیشان هم به موزه ها و هم به کلکسیونرهای خصوصی باقی ماندند

طوماری در غار یازدهم که معمولاً به عنوان  sj,k k,cni11Q6 شناخته می شود یکی از قطعات طولانیی بود که در کومران کشف شد و دارای ضخیم ترین سطح در طومارها بود زیرا ممکن است بر روی پوست گوساله نوشته شده باشد تا اینکه پوست گوسفند چنانکه اکثر طومارهای دیگر می باشد متن این طومار ویژه با کیفیت بسیار عالی است و چند تا از سطور پائینی طومار از میان رفته است

 

 

مزمور 151

مزمور 151 نامی است که به مزمور کوتاهی که مبتنی براکثر رونوشت های

ترجمه هفتاد ولی نه متون ماسورتیک از کتاب مقدس عبری  است داده شده است عنوانی که به این مزمور داده شده نشان دهندهء این است که یک مزمور اضافی است که عدد آن به مزامیر اصلی ضمیمه نمی شود این مزمور منسوب به داوود بوده و ورای اعداد مزامیر است و در مورد زمانی است که داوود در نبرد تن به تن ، جلیات را کشت و همچنین برخی نسخه های پشیتا هم این مزمور را دارا می باشند

کلیسای ارتودکس شرقی  ، مزمور 151 را به عنوان کانن اصلی پذیرفته است کاتولیک های رمی ، پروتستانها و اکثر یهودیها آن را آپوکریفا تلقی        می کنند ولی این مزمور مبتنی بر یک دنباله در برخی کتب مقدس کاتولیک ها نظیر برخی از ویرایش های ترجمه ولگات و نیز در برخی ترجمه های جهانی نظیر ترجمه استاندارد نیو ریوایزد می باشد این مزمور همراه با مزامیر 152 تا 155 پنج مزمور آپوکریفای داوود هم خوانده می شوند

 

کشف طومارهای بحرالمیت

گر چه تا سالهای متمادی ،  محققین بر این باور بودند که مزمور 151 ممکن است دارای اصلیت انشاء یونانی بوده باشد و اینکه هیچ دلیلی بر اینکه مزمور 151 همیشه در متن یونانی وجود داشته موجود نیست ما از طومارهای بحرالمیت دانستیم که این مزمور در حقیقت عبری بوده و عملاً قسمتی از مزامیر مورداستفاده توسط جاامعهء کومران بوده است

مزمور 151 به همراه تعدادی از مزامیر اصلی و غیراصلی در طومارهای بحرالمیت در 1956 کشف گردیدند که متعلق به قرن اول میلادی هستند اولین نسخه از این دستخط در 1963 توسط «جی آی ساندرز» چاپ شد این طومار دو مزمور کوتاه عبری را هم در بر می گیرد که در حال حاضر به عنوان اساسی برای به کار گیری در  مزمور 151 توافق وجود دارد

یکی از این مزامیر عبری به عنوان مزمور (151 آ) شناخته می شود که در آیات 1 تا 5 از مزمور 151 یونانی منعکس است آیات 6 به بعد ماخوذ از مزمور دیگر عبری است که مزمور( 151 ب) شناخته می شود (که قسمتی از آن حفظ شده است) نویسنده ، دو مزمور عبری را با هم به صورتی معنی دار آورده که معنی و ساختارشان تغییر می کند اما نفوذ اصلیت عبریشان به آسانی آشکار است از برخی جهات ، آیات یونانی مزمور 151 معنی شایسته ای را افاده نمی کند و متن عبری مبانئی برای درک بهتر آنچه در ایجاد آیهء یونانی نفوذ داشته مقرر می دارد در مقایسه با متن عبری ساندرز به نظر می رسد که متن یونانی این مزمور بسیار خشک ، بی معنی ، ناقص ،مضحک ، نامعقول ، درهم آمیخته و به طور مایوس کننده ای متفاوت از کل نتیجهء ارائه شده از آمیزش نااقص دو مزمور باشد

 

محتوا

عنوان این مزمور چنین ادعا می کند که این مزمور از سوی داوود پادشاه بعد از نبردش با جلیات نوشته شده است چنانکه درمتن یونانی این مزمور آپوکریفا موضوع به جشن هائی که داوود که کوچک ترین برادرهایش بود و با این حال خداوند او را به پادشاهی مسح نمود تغییر می یابد و با جشن بریدن سر جلیات با شمشیرش که به موجب آن مصیبت از بنی  اسرائیل برداشته می شود ادامه می یابد این مزمور آشنائی وابراز ایده ها و عبارت پردازیهائی از برخی موضوعات کتاب مقدس را در نظر می گیرد

 

نفوذ فرهنگی

در آغاز اولین خطابه  شورای پادشاهی امپراطور هایلا سلاسی اتیوپی ، این مزمور به طور کامل خوانده شد

 

 

 

این مزمور بوسیله خود داوود حتی گر چه خارج از شماره های پذیرفته شده مزامیر بعد از اینکه او تنهائی با یک دست با جلیات جنگید نوشته شده است

 

 

متن مزمور 151

 

 

قسمت اول

انتخاب داوود توسط خدا

1:من در میان برادرانم کوچک ترین بودم و در خانوادهء پدرم جوانترین

من مواظبت از گوسفندان پدرم را بر عهده داشتم

2:دستان من یک آلت موسیقی را ساخت و انگشتان من چنگ نواختند

3:چه کسی این را به خداوند اعلام خواهد کرد؟

خدا خودش - او می شنود

4:او خود نبیش را فرستاد و مرا از گوسفندان پدرم گرفت و مرا با روغن خود مسح کرد

5:برادرانم زیبا و بزرگ بودند اما خدا آنها را نپسندید

 

 

قسمت دوم

پیروزی داوود بر جلیات

6:من به سراغ آن بیگانه رفتم

او بوسیلهء بتهایش  ناسزاها ئی به من گفت

7: اما من شمشیرخودش را بیرون کشیدم و سرش را از تنش جدا کردم

8: و به این ترتیب مصیبت از بنی اسرائیل برداشته شد

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مزمور 151

 شکرگذاری داوود

 

1:من از میان برادرانم جوانترین و اهل خانهء پدرم بودم من به گلهء گوسفندان پدرم غذا می دادم من یک شیر و یک گرگ را کشته و آنها را اجاره دادم

2:دستان من سازی را ساخت و انگشتان من چنگ را نواختند

3:چه کسی مرا به  سرورم نشان خواهد داد؟او خود سرورم که خداوندم می باشد

4:او فرشته اش را فرستاد و مرا از گوسفندان پدرم دور ساخت و مرا با روغن مقدس مسح کرد

5:براردانم زیبا و قدبلند بودند اما مورد پسند خداوند واقع نشدند

6:و من به سراغ جلیات رفتم و او مرا با بتهایش نفرین کرد

7:اما من شمشیرش را کشیده و سرش را زا تن جدا ساخته و مصیبت را از دوش فرزندان اسرائیل برداشتم

 

 

مزمور 152

دعای حزقیال وقتی که دشمنان او را محاصره کردند

 

1:با صدای بلند ، خداوند را بستائید. با شیپور، شکوهش را اعلام کنید

2:در میان مردم نیکوکار او را بستائید و از شکوهش با درست کاران صحبت کنید

3:خود را(روح خود را) به نیکی و به کمال برای جالا دادن بالاترین شخص پیوند دهید

4:شما خود با هم برای قدرت شناخته شده اش گرد آئید و در اعلام رستگاریش(و قدرتش) و شکوهش به همهء افراد، کاهلی نکنید

5:آنچه می تواند شکوه خداوند شناخته شود عقلاً مسلم شده و گفتن از کارهایش برای مردم شناخته شده است

6:قوّتش برای مردم ،  شناخته شده و اینکه آنها فاقد فهم (لفظاً قلب) برای درک عظمتش  می باشند

7:کسانی دور از مدخل های ورودی و دروازه هایش هستند

8:زیرا خدای یعقوب ، متعال است و شکوه او بر کل اعمالش نمایان است

9:و شخصی که (این) بزرگ ترین را می ستاید در او شادمانی خواهد داشت چنانکه  شخصی غذای خوب و گاوها و گوسفندانش را پیشنهاد می کند

10:و چنانکه شخصی مذبحی چاق با تعداد زیادی از قربانی های سوختنی و چنانکه بوئی فزایند از دستان عدالت را فراهم می سازد

11:از دروازه های راست تو صدایت و صدای سرزنش نیکویت شنیده خواهد شد

12:و وقتی که آنها با هم سهیم شوند در خوراک و نوشیدنیهایشان از حقیقت سیراب خواهند شد

13:مسکنشان در قانون این بزرگ ترین است و گفتارشان از قدرتشان شناخته می شود

14:چگونه گفتار او دور از گناهکار و از همهء شریرانی که او را میشناسند می باشد!

15:آه چشم خداوند نیکی را می پذیرد و بر آنانی که او را می ستایند چند برابر رحم خواهد کرد  و از دست شیطان ،  روح آنان را تحویل خواهد گرفت

16:خدائی را که ضعیف را از دست شرور رهانید و شیپور را ورای یعقوب برافراشت و داور ملت های ورای اسرائیل است تقدیس کنید

17:آنکس(را) که می تواند اقامتش را در صهیون ،  طولانی کرده و عمرمان را در اورشلیم زیبا سازد(تقدیس کنید)

 

 

 

مزمور 153

  وقتی که مردم اجازهء خود را برای بازگشت به خانه به دست آوردند

 

1:آه ای خداوند من نزد تو گریه کرده ام تا تو به من گوش فرا دهی

2:من دستانم را به سوی مسکن مقدس خود برافراشته ام گوشّت را به سوی من متمایل کن

3:خواهش مرا برآور و دعای مرا مضایغه نکن

4:روحم را بنا کن و آن را نابود مساز و روح مرا در برابر شریر، عریان مساز

5:پرداختن به کارهای شرورانه، تو را از من دور می سازد ای داور حقیقت

6:ای خدا مرا بر اساس گناهانم داوری مکن زیرا هیچ جسمی در برابر تو بی گناه نیست

7:آشکار کن به من ای خداوند تو قانونی و احکامت را به من بیاموز

8:عده ای از اعمال تو خواهند شنید و ملت هائی عظمت تو را می ستایند

9:مرا به یاد آور و فراموش مکن و مرا به سوی کارهائی که بسیار سخت است سوق مده

10:از گناهان دوران جوانی من در گذر و اجازه نده که آنها بر علیه من به یاد آورده شوند

11:مرا از بیماری شرارت ،  پاک ساز و اجازه نده که بیش از این به سراغم آید

12:ریشه هایش را در من بخشکان و نگذار برگهایش در من جوانه زنند

13:هنر تو عظیم است ای خداوند بنابراین خواهش من از سوی تو برآورده خواهد شد

14:به کدام کس بنالم تا به من چیزی دهد  و قدرت مردم چه چیز را می تواند (برای من) بیافزاید؟

15:ای خداوند ،  اعتماد من روی آوردن به سوی توست .  من به سوی خدا می گریم و اومرا می شنود و قلب شکستهء مرا شفا می دهد

16:من چرت می زنم و می خوابم من رویا می بینم و یاری می شوم و خداوند مرا نگه می دارد

17:آنها مطمئناً مرا می رنجانند من تشکراتم را نثار خواهم کرد  زیراخداوند مرا نجات داد

18:حالا من در شرمساری ،  شادمانی خواهم کرد .  من به تو امید بسته ام و شرمسار نخواهم شد

19:افتخار بده برای همیشه حتی تا ابدالآابد

20:اسرائیل برگزیدهء خود را نجات بده و بگذار که در خانهء یعقوب درآیند

 

مزمور 154

  گفته شده از سوی داوود ،  هنگامی که با شیر و گرگی جنگید که گوسفندی از گله اش را برده بودند

 

1:ای خداوند ای خداوند.به کمک من بیا کمک کن مرا و نجات بده مرا و روحم را از چنگال قاتل برهان

2:با دهان شیر به دنیای اموات غرق خواهم شد یااینکه گرگ ،  مرا ناتوان خواهد ساخت

3:برای آنها در کمین گوسفندان پدرم نشستن و آنها را قطعه قطعه کردن ،  کافی نخواهد بود بلکه می خواهند روح مرا نیز نابود سازند

4:ای سرورم ترحم نما و شخص مقدست را از نابودی برهان چرا که او می تواند در همهء عمر خود از جلال تو بگوید و نام بزرگت را بستاید

5:چه وقت تو او را از دستان شیر نابود کننده و گرگ بلعنده نجات داده و چه وقت مرا از اسارت در دستان این دو جانور وحشی می رهانی؟

6:به سرعت ای سرورم (ادونای) از سوی خود نجات دهنده ای بفرست و مرا از رخنهء شکافی که مرا در قعر خود نگه داشته بیرون بکش 

 

 

 

مزمور 155

 

( گفته شده از سوی داوود وقتی که او به سوی خداوند بازگشت خدائی که او را از چنگال شیر و گرگ رهانیده و او هر دوی آنها را کشت)

 

1:ای تمامی ملت ها خداوند را ستایش کنید او را تجلیل کنید و نامش را تقدیس نمائید

2:کسی که روح برگزیده اش را از دستان مرگ رهانید و این شخص مقدسش را از ویرانی نجات داد

3:و مرا از دامهای سلطان مرگ و روح مرا از گودالی رهانید که نمی توان عمق آن را اندازه گرفت

4:زیرا قبل از اینکه رستگاری من از قِبَل او شروع شود من تغریباً در سیطرهء دو جانور وحشی بودم

5:اما او فرشته اش را فرستاد و مرا از شکاف دهانها متوقف ساخته و زندگیم را از ویرانی رهانید

6:روح من او را به علت تمام نیکی هائی که نسبت به من انجام داده و انجام خواهد داد تجلیل و تمجید خواهد کرد

 

 

 

منابع مورد استفاده

1:en.wikipedia.org/wiki/Psalm

2:en.wikipedia.org/wiki/Psalms_152–155

3:www.earlyjewishwritings.com/morepsalms.html