نامداران فرهنگ ارمنی
نامداران فرهنگ ارمنی
در این تحقیق ، اسامی همهء نامداران فرهنگ ارمنی نیامده بلکه به شرح مهم ترین آنها اشاره شده و من آن را ترجمه کرده ام .
به نظر من در این فهرست باید نام چند فعال فرهنگی را که دارای معروفییت زیاد و در قلهء رفیع فرهنگی هستند آورده می شد چنانکه نام مسِروپ ماشتوتس یا مسروپ مقدس ، بزرگ ترین نامدار فرهنگی ارامنه و مبدع الفبای ارمنی و نیز نام هراچیا آجاریان خالق اثر معروف چهار جلدی فرهنگ ریشه شناسی زبان ارمنی آورده نشده است !
امداران فرهنگ ارمنی
آ . خداوردیان
روزنامه آلیک مورخ پنج شنبه ششم اکتبر 2011 صفحه 6
ترجمه از گارگین فتائی
ساهاک پارتِو Sahak Partev
تولد 348 کاپادوکیه فوت 439 در تپهء باگرِواند در کِساریا
داویت آنهاقت Davit Anhaght
بین قرون پنج و شش میلادی
نویسنده اثر «محدودهء دانش»
کومیتاس آقتسِتسی Komitas Aghtsetsi
مرگ در سال 628 در دوین
آنانیا شیراکاتسی Anania Shirakatsi
تولد در اوائل سال 600 میلادی در روستای آنیانک استان شیراک و مرگ در 680 میلادی
داوتاک کِرتُق Davtak Kertogh
در قرن هفتم میلادی
نویسنده منظومهء « فغان مرگ برای حاکم بزرگ جوانشیر»
استِپانوس سیونِتسی Stepanos Siunetsi
مرگ در 735 میلادی
مورخ ، آهنگساز و فیلسوف
ساهاکاندخت سیونِتسی Sahakandukht Siunetsi
در قرن نهم میلادی
آهنگساز و ادیب
گریگور نارِگاتسیG rigor naregatsi
1003 - 951
نویسندهء دو اثر معروف سرودها و فغان نامهء گریگوار
گریگور ماگیستروس Grigor Magistros
تولد در 990 در بژنی و مرگ در 1058
معلم و فیلسوف و نویسندهء کتاب شرح دستور زبان
هُوهانِس ایماستاسِر hovhannes imastaser
یا هوانس دانش دوست
تولد در 1045 در قره باغ و مرگ در 1029 در هاقپات
فیسوف ، معلم و آهنگساز و صاحب اثر معروف دانش اشیاء
نِرسِس شنورهالی Nerses Shnorhali
تولد 1100 تسوپک مرگ 1173 کیلیکیه
ادیب ، مورخ و جاثلیق ارامنه و خالق آثاری همچون فغان یِدِسیا ، داستان نویسی ، ایمان به کلمه و عیسای پسر
مخیتار هِراتسی Mkhitar Heratsi
تولد 1120 خوی ایران مرگ 1200
پزشک ، طبیعیدان و فیلسوف
مخیتار گُش Mkhitar Gosh
تولد 1120 گنجه مرگ 1213 ایجِوان
حققوقدان و مثل نویس و صاحب اثر معروف مخیتار گُش دادِستان
نىسِس لامبروناتسی Nerses Lambronatsi
تولد 1163 کیلیکیه مرگ لامبرون 1198
ادیب ، مورخ و آهنگساز و صاحب دو اثر رساله به شاه لئون و هامبارتسوم تِتون
وارتان آیگِکتسی Vardan Aygektsi
در قرن دوازدهم در ماراتا
مثل نویس و مبشر روحانی
\خاچاطور تاروناسی Khachatur Taronatsi
بین قرون دوازدهم و سیزدهم
ادیب و آهنگساز
هُوهانِس یِرزنکاتسی Hovhannes Yerznkatsi
تولد 1130 در دهستان یِگِقیاتس مرگ 1293 کیلیکیه
مورخ ، هنرشناس ، فیلسوف و سرود نویس
گُستاندین یِرزنکاتسی Gostandin Yerznkatsi
تولد 1250 مرگ 1325
ادیب و سرود نویس
خاچاطور کِچارِتسی Khachatur Kecharetsi
تولد 1260 مرگ 1331
ادیب و فعال روحانی
نوروس روسلین Toros Roslin
در قرن سیزدهم
مینیاتوریست
مومیک وارتاپت Momik Vardapet
بین قرون سیزدهم و چهاردهم
مینیاتوریست
سارکیس پیتزاک Sargis Pitzak
قرن چهاردهم در کیلیکیه
مینیاتوریست
گریگور داتِواتسیG rigor Datevatsi
تولد 1146 مرگ 1409
فیلسوف ، مینیاتوریست ، معلم
آراکِل باقیشِتسی Arakel Baghishetsi
تولد 1380 واسپوراکان مرگ 1354
سرود نویس ، آهنگساز و مورخ
هُوهانِس تلکورانتسی Hovhannes Tlkurantsi
بین قرون چهاردهم و پانزدهم
ادیب ، آهنگساز و سرودنویس
گریگور آقتامارِتسی Grigor Aghtamaretsi
تولد 1485 واسپوراکان در وان مرگ 1544
ادیب و نقاش
ناقاچ هُوناتان Naghach Hovnatan
تولد 1661 قارس مرگ 1722 شوروت
ادیب ،عاشوق و نقاش آبرنگ
مخیتار سِباستاتسی Mkhitar Sebastatsi
تولد 1676 سباستیا مرگ 1749 ونیز
بانی انجمن مخیتاریست ها و فعال در علوم فرهنگی
ناهاپِت کوچاک Nahapet Kuchak
تولد 1502 وان خاراکونیس
ادیب ، عاشوق و خواننده
هاکوپ تُخاتسی Hakob Tokhatsi
تولد 1563 اِدوکیا مرگ 1650
نویسنده و مترجم
نِرسِس مُکاتسی Nerses Mokatsi
تولد 1575 مُک هاسکِنجاو مرگ 1625 در جزیره لیم دریاچهء وان
ادیب ، معلم و فیلسوف
سیمِون جوقایِتسی Simeon Jughayetsi
تولد اواخر قرن شانزدهم در جلفا مرگ 1657
فیلسوف و ادیب و نویسندهء کتابهای منطق و دستور زبان
آوِدیک یِودوکاتسی Avedik yevdokatsi
تولد 1657 مرگ 1711 پاریس
نویسنده و فعال کلیسایی و نویسنده کتاب اتوبیوگرافی
باغداسار دبیر Baghdasar Dbir
تولد 1683 کِساریا مرگ 1768 استانبول
مولف ، ادیب و آهنگساز
میکائل چامچیان Mikael Chamchian
تولد 1738 استانبول مرگ 1823
مورخ و زبان شناس
قِووند آلیشان Ghevond Alishan
تولد 1820 مرگ 1901
ادیب ، مورخ و داستان نویس
من گارگین فتائی از ارامنهء ایران هستم .