ارامنهء قبرس

ارامنهء قبرس

ترجمه از گارگین فتائی

 

ارامنهء قبرس یا قبرسیهای ارمنی از اقلیت های قومی قبرس محسوب می شوند که با جمعیت 3500 نفری خود حضور قابل توجهی را در قبرس داشته اند ( که شامل تعدادی از ارامنهء غیر قبرسی عمدتاً از جمهوری ارمنستان و لبنان نیز می باشند) و عمدتاً در نیکوزیا یعنی پایتخت این کشور تمرکز یافته اند ولی دارای جوامعی نیز در لیماسول  Limassol و لارناکا Larnaca یعنی نقاطی که آنها دارای کلیساها ، مدارس و کلوبها می باشند هستند . یک جامعهء کوچکی ارمنی نیز در پوفوس  Paphos  وجود دارد ( که عمدتاً از ارمنستان آمده اند) قلمرو اسقف نشین قبرس در نیکوزیا واقع است . بر طبق قانون اساسی 1960 ارامنه به همراه مارونیها و لاتینها به عنوان یک گروه دینی شناخته شده و به آنها اجباراً حق انتخاب در قرار گرفتن در یکی از دو جامعهء بزرگ قبرس یعنی قبرس یونانی و قبرس ترک داده شد . در نوامبر 1960 آنها تعلق به جامعهء یونانی قبرس را انتخاب نمودند . ارامنهء قبرس در مجلس نمایندگان این کشور دارای یک نمایندهء منتخب می باشند . از ماه می 2006 نمایندهء ارامنه قبرس در مجلس این کشور وارتکز ماهدسیان Vartkes Mahdessian یک تاجر برجسته از نیکوزیا می باشد .

 

تاریخ

ارامنه حضور مداومی در قبرس از 570 به این سو داشته اند و آن زمانی بود که حدود 3500 ارمنی از سوی ژنرال موریس د کاپادوسین [1] برای خدمت به بیزانسیها به عنوان سربازان اجیر و مرزنشین تاسیس کنندهء کولونیهای نظامی به قبرس منتقل شدند . اکثر ارامنه در قرون بعدی نیز با مقاصد سیاسی ، نظامی و تجاری به قبرس آمدند . حوزهء اسقفی قبرس نیز در سال 973 میلادی بوسیله جاثلیق خاچیک اول Catholicos Khachig I تاسیس شد .

روابط ارامنه و قبرسیها هنگامی که پادشاهی کیلیکیه در ساحل کیلیکیه در شمال جزیره در حدود 1600 تاسیس شد توسعه یافت . این پادشاهی از سوی پناهندگان ارمنی که از تهاجم سلجوقها به شمال فرار کرده بودند تشکیل شده بود و همراه قبرس یک متحد بیزانس باقی ماند . روابط بین قبرس و کیلیکیه در دوران فرانکها از طریق یک سری ازدواجهای سلطنتی و اشرافی تقویت شد که اوج آن ازدواج لئوی دوم  ارمنی Leo II با لوسیگنانس Lusignans پادشاه صلیبی قبرس است . در برخی موارد نیز ارامنه به خاطر هجوم اعراب از سیلیسیه و لوانت Levant به قبرس گریختند .

در اواسط قرن چهاردهم ، کیلیکیه مورد تاخت و تاز از سوی ممالیک قرار گرفت و تعدادی از ارامنه به قبرس پناهنده شدند . سقوط سیس  Sis در 1375 نقطهء پایانی بر پادشاهی کیلیکیه گذاشت . به آخرین پادشاه آن یعنی لوون پنجم Levon V امنیت گذر به قبرس اعطا شد و او در حال تبعید در پاریس در 1393 درگذشت . در 1396 این عنوان به پسرعمویش جیمز اول قبرسی James I of Cyprus  اعطا شد و آن را به قبرس و بیت المقدس متحد نمود . بنابراین آخرین موجودیت کامل ارمنی قرون وسطی بعد از تغریباً سه قرن حاکمیت و شکوفایی پایان یافت . گر چه ممالیک مصری ، کیلیکیه را به تسخیر خود درآوردند ولی آنها در نگهداری آن ناتوان بودند . سرانجام طوایف ترک ، راهی را به سمت این منطقه گشودند که منجر به فتح کیلیکیه از سوی تامرلین Tamerlane شد . در نتیجه این اقدام 30000 ارمنی در سال 1403 کیلیکیه را ترک کرده و در قبرس که در آن حکومت سلسله لوسیگنان Lusignan  تا سال 1489 ادامه داشت اقامت گزیدند .

دوران ونیزیها (1489–1570) کاهش سریع جمعیت جزیره را به خود دید که علت آن وضع مالیاتهای ناعدلانه از سوی این حکومت و نیز بروز برخی اوضاع و احوال نابسامان بود . بعد از اشغال قبرس از سوی عثمانیها (1570–1571) حدود 20000 نفر از ارامنهء عثمانی در قبرس و بویژه در نیکوزیا و اطراف دیر ماگاراوانک Magaravank monastery در پنتادهاکتیلوس Pentadhaktylos باقی ماندند ولی حکومت عثمانی مالیات سنگینی را بر تعدادی از قبرسیهای ارمنی در ازای ارمنی ماندن وضع می نمود و این امر نشان می دهد که چرا روستاهای پیشین ارمنی در اواخر قرن نوزدهم از سوی قبرسیهای ترک ، ساکن گردید . همچنین از آن جائی که ارامنه ، مسلمان نبودند لذا زندگی در شهر فاماگوستا Famagusta برایشان ممنوع شد . به تدریج بعد از 1821 وضعیت زندگی برای تمامی مسیحیان جزیره بهبود یافت بویژه در طی دورهء تنظیمات  Tanzimat period به جامعهء کوچک ارامنهء قبرس اجازهء نشو و نما و پرداختن به حرفه های موفق داده شد .

ورود بریتانیا در جولای 1878 جامعهء قبرسی ارمنی را تقویت نمود جامعه ای که بر اثر کشتارهای سلطان عبدالحمید ، کشتار آدانا ، اخراجهای گسترده ، کشتارهای سهمگین و قتل عام ارامنه بین 1915-1923 تعدادشان در قبرس افزایش یافته بود . حدود بیش از 10000 ارمنی از طریق بندرگاه به قبرس آمدند برخی تصادفاً و برخی با قصد که سرانجام حدود 1500 نفر از آنها باقی ماندند و قبرس را به عنوان سرزمین خود ، شناخته و زندگی تازه ای برای خود در این جزیره با پراکندن در نقاط گوناگون قبرس ساختند .

قبرسیهای ارمنی در یورشهای قبرسیهای ترک بین سالهای 1963-1964 مورد آزار قرار گرفتند و 231 قبرسی ارمنی از خانه هایشان اخراج شده و محلهء قدیمی ، کلیسا ، حوزهء اسقفی ، مدرسه و بنای یادبود قتل عام خود را از دست دادند . قبرسیهای ارمنی در فاماگوستا از کلیسا نیز محروم ماندند . با کمک و حکامیت دولت قبرس ، ارامنه نشو و نما یافته و مذهب ، آموزش و پرورش  و زبان خود را حفظ نمودند . در دههء اخیر ارامنهء ارمنستان ، لبنان و نقاط دیگر به عنوان مهاجرین اقتصادی و سیاسی در قبرس اقامت گزیده اند .

 

سیاست

بر طبق قانون اساسی 1960 مارونیها ( کاتولیک های شرقی لبنان و سوریه) و لاتین ها ( کاتولیک های رمی اروپا (  به عنوان گروههای دینی شناخته شده و نهایتاً  آنها را با اقلیت های قومی و ملی یکسان می گیرند .

به جامعهء ارمنی قبرس در مجلس نمایندگان این کشور یک کرسی اعطا شده  و نمایندهء آن از سوی خود ارامنه انتخاب می شود . از ماه می سال 2006 آقای وارتکز ماهدسیان Vartkes Mahdessian نمایدنهء ارامنه در مجلس نمایندگان قبرس بوده است . او در طی انتخابات پارلمانی 21 ماه می 2006 6/52٪ آرا را در برابر رقیب خود دکتر واهاگن ن آتامیان که 4/47٪ آرا را به خود اختصاص داده بود دریافت نمود .

نمایندگان قبلی ارامنه در مجلس نمایندگان قبرس این افراد بودند

 

بِرج تیلبیان Berj Tilbian (1960–1970)

دکتر آندرانیک ال آشچیان Dr. Antranik L. Ashdjian (1970–1982)

آرام کالایدچیان Aram Kalaydjian (1982–1995)

بدروس کالایدچیان Bedros Kalaydjian (1995–2005)

دکتر واهاگن آتامیان Dr. Vahakn Atamyan (2005–2006)

 

ماریوس گاروئیان Marios Garoyian متولد 1961 یک سیاستمدار قبرسی با اصلیت ارمنی است . او از سال 2006 رئیس حزب دموکرات قبرس بوده است . بعد از انتخاب کریستوفیاس Christofias  دموکرات به عنوان رئیس جمهور قبرس در فوریه 2008 گاروئیان به سمت رئیس مجلس نمایندگان قبرس ، دومین سمت بزرگ سیاسی این کشور انتخاب شد .

در نهایت ،  گفتن این مطلب مهم است که سه حزب عمدهء دیاسپورای ارمنی در قبرس فعالند بویژه « آ آر اف ARF »  با کلوبهایش و در نیکوزیا آگبو AGBU آیما AYMA و نور سِروند Nor Serount  یا نسل جدید . در لارناکا نیز کلوب ارمنی و اتحادیه نیکوکاران ارمنی فعالند همنچنین نیکوزیا پایهء جامعهء ملی ارمنی قبرس است و این انجمنها در آن فعالیت می کنند انجمن فرهنگی و اجتماعی ارمنی ( هامازگائین)[2]  انجمن آسایش ارمنی قبرس ( آر اُ اِم) [3] و فدراسیون جوانان ارمنی قبرس [4]

همچنین موسسهء کالایدچیان the Kalaydjian Foundation که در سال 1984 تاسیس شد و مسئول خانهء آسایش کالایدچیان the Kalaydjian Rest Home برای بزرگسالان است و موسسهء خیریه آرِو( خورشید) Arev Benevolent Foundation که در سال 2008 تاسیس شد فعالیت می کنند .

 

آموزش و پروروش

مدرسهء ابتدایی ارمنی در قبرس به یاد راهب و فیلسوف ارمنی گریگور نارِگاتسی Krikor Naregatsi مدرسهء  نارِگ Nareg نامیده می شود . یک مدرسهء نارگ در نیکوزیا ، یکی در لارناکا و یکی هم در لیماسول وجود دارد که همگی زیر نظر جامعهء مدارس ارمنی قبرس [5]  می باشند که همکاری نزدیکی با حوزهء اسقفی قبرس و نمایندهء ارمنی قبرس در مجلس دارد . از سپتامبر 2005 در نیکوزیا مدرسهء نارگ به عنوان دبیرستان مقدماتی [6] نیز عمل می کند . از سال 2009 رئیس این مدرسه وِرا تامازیان Vera Tahmazian می باشد هر سهء این مدارس نزدیک کلیساهای محلی قرار دارند

بین سالهای 2005 – 1926 موسسهء آموزشی ملکونیان [7]  در نیکوزیا پایتخت قبرس فعایت می نمود . این موسسه بین سالهای 1926 – 1924 بعد از وقف نیکوکارانه و سخاوتمندانهء برادران گریگور و گابریل ملکونیان [8] برای پانصد یتیم قتل عام ساخته شد . این مدرسه از سوی اتحادیه کل نیکوکاران ارمنی اداره شده و مبتنی بر عضویت بین المللی دانش آموزان ارمنی از تمامی نقاط جهان بوده و رقابت فرهنگی و آموزشی فشرده ای بر آنان اعمال می شد که متاسفانه از سوی هیات ریسهء اتحادیه نیکوکاران در نیویورک تعطیل شد و هنوز در دادگاههای قبرس ، دعاوی قضائی در این مورد جریان دارد .

در گذشته مدارس ارمنی در فاماگوستا (1927–1974)  Famagusta پانتا آمیاندوس Pano Amiandos (1928-1950s)   و در طی جنگهای جهانی اول و دوم در روستاهاای آگروس  Agros  آنافاتیا  Anaphotia لِفکا Lefka پانولفکارا Pano Lefkara پدهولاس Pedhoulas  پرولیا Pervolia پرود هراموس Prodhromos  اسکوریوتیسا Skouriotissa  و دیر ارمنی در پنتادهاکتیلوس Pentadhaktylos نیز فعالیت می کردند . مدرسهء ارمنی در بخش اشغال شدهء ترکی نیکوزیا ، ملیکیان اوزونیان Melikian-Ouzounian نامیده می شد . مدرسهء ملیکیان در 1921 به خواست و وصیت ملاک ثروتمند بِی ملیکیان Bey Melikian ساخته شد در حالی که مدرسهء اوزونیان در 1938 بعد از وقف آن توسط تاجر موفق تیگران اوزونیان Dikran Ouzounian ساخته شد . مدرسهء ارمنی لارناکا در اصل در 1909 تاسیس و در 1923 بازسازی شد  در حالی که مدرسهء لیماسول در اصل در 1928 تاسیس و در 1951 بازسازی شد . هر دو مدرسه اخیراً مجدداً بازسازی شده اند مدرسهء ارمنی لارنکا بین  1995–1996 و مدرسهء لیماسول بین سالهای 2006-2007 .

 

 

بناهای یادبود

چندین بنای ایدبود در قبرس وجود دارند

 بنای یادبود قتل عام ارامنه بین سالهای 1990-1992 از سوی معمار جان گوریان John Guevherian ساخته شد و در محوطهء حیاط کلیسای سورپ آسدوادزادزین Sourp Asdvadzadzin church در استروولوس Strovolos واقع است . در 1996 برخی از شهدای باقی مانده از صحرای دردزور در داخل این بنا دفن شدند در حالی که بقایای استخوانها در دو ستون سنگی مرمری نگهداری می شوند و این دو ستون در سال 2000 در جلوی بنا ساخته شده اند . در 2001 یک ستون سنگی نیز در جلوی املاک آیما AYMA در استرووولوس ساخته شد که آن هم برخی بقایای استخوانها را در بر می گیرد.

در داخل املاک موسسهء آموزشی ملکونیان می توان موزهء نیکوکاران[9] را یافت ( که ما بین 1954-1956 از سوی لئو مرادف و ماردیروسس آلتومیان Leon Mouradoff and Mardiros Altounian)  ساخته شد) و نیز در آن می توان الفبای ارمنی و ترکیبی شبیه مایر هایاستان Mayr Hayastan[10] ( هر دو از سوی سبوه آبکاریان Sebouh Abcarian 1981) و یک مجموعهء هفت تایی از مجسمه های سنگی نمایش دهندهء ستونهای مهمی از تاریخ و ادبیات ارمنستان ( حجاری شده از سوی لوون توکماچیان Levon Tokmadjian  بین سالهای 1990–1991 ) را می توان یافت . توکماچیان همچنین یک مجسمهء سنگی از گریگور نارگاتسی Krikor Naregatsi در جلوی مدرسهء ارمنی نارگ در استروولوس و نیم تنه ای از بوقوس نوبار پاشا Boghos Noubar Pasha در جلوی آگبو کلوب AGBU club در جنوب ملکونیان ساخت .

در جلوی کلیسای سورپ آسدوادزادزین در استروولوس ، یک سنگ صلیب ( که در سال 2001 از سوی بوقوس تاسلاکیان Boghos Taslakian که به عنوان آقاسی نیز معروف است ساخته شده ) به عنوان نماد دوستی بین ارامنه و یونانیان قبرس و مجسمهء نیم تنه ای از ناره آزناور Nareh Aznavorian یان  ( که در 2005 از سوی مگردیچ مازمانیان Mgrdich Mazmanian ساخته شد ) وجود دارد . لوحهء یادبودی نیز در آرامگاه آ آی پی Ayp ( نزدیک هتل لدرا پالاس Ledra Palace ) واقع است که در سال 2010 ساخته شده و حاوی نام 419 نفری است که در آن جا سوزانده شده اند  .

و سرانجام در مجموعهء قدیمی ارمنی در خیابان ویکتوریا ( امروزه در بخش ترکی اشغال شده ء نیکوزیا ) اولین بنای یادبود قتل عام ارامنه در قبرس واقع است که در سال 1932 از سوی گارو بالایان Garo Balian ساخته شده و در نوع خود دومین بنای یادبود از لحاظ قدمت در جهان است که متاسفان در 1963 خود ، قربانی ترکها واقع شد

کلیسای سورپ استپانوس ، خود به عنتوان قدیمی ترین بنای یادبود کشتار ارامنه محسوب می شود که بین سالهای 1909-1913 با لوحهء یادبودی در قسمت ورودی آن ساخته شد . در لارناکا نیز بنای یادبود قتل عام ارامنه وجود دارد که بین سالهای 2006–2008 ساخته شده است

یک چلیپا سنگ به رنگ شاه بلوط در بیرون کلیسای سورپ گوورک در لیماسول قرار دارد که در سال 2008 از طرف خانواده آراکلیان Arakelyan family  اهدا گردید

دو بنای یادبود در دیر سورپ ماگار وجود دارد . یکی ستون سنگی وقف شده به راهب مخیتار است که اصلاً در 1901 برپا شده و در 1931 بازسازی شد و دیگری ستوئن وقف شده به جاثلیق ساهاگ دوم است که آن جا را در 1933 دیدار نمود

 

مذهب

قبرس دارای پنج کلیسای ارمنی است که دو تای آن در نیکوزیا و سه تای آنها یکی در لیماسول یکی در لارناکا و یکی هم در فاماگوستا واقعند . همچنین سه چاپل ارمنی در نزدیکی نیکوزیا و یکی هم در داخل مجموعهء ماگاراوانک Magaravank قرار  دارند .

 

 کلیسای سورپ آسدوادزادزین ( مریم مقدس ) در نیکوزیا

Sourp Asdvadzadzin church

حوزه اسقفی و کلیسای جامع سورپ آسدوادزادزین ( مریم مقدس) در استرولوس که حومه ای در نیکوزیاست واقع است . این کلیسا بین سالهای1976–1981   در کنار مدرسهء ابتدایی نارگ Nareg Elementary School ساخته شد . چاپل سورپ آمناپرگیچ Sourp Amenapergitch یا نجات دهندهء کل مقدس که در سال 1995 ساخته شده نیز در استروولوس و  در محدودهء اموال خانه سالمندان کالایچیان Kalaydjian Rest Home  و  برای سالمندان قرار دارد . در آرامگاهی در آیوس دومتیوس Ayios Dhometios  چاپل سورپ هاروتیون Sourp Haroutiun  ( رستاخیز مقدس ) واقع است که در سال 1938 ساخته شد . در آرامگاهی قدیمی در نزدیک هتل لدرا پالاس کلیسای سورپ بوقوس Sourp Boghos ( پولوس مقدس) واقع است که در سال 1892 ساخته شده و در آوریل 2009 همراه با بقایای گورستان قدیمی بازسازی شد .

در لارناکا کلیسای سورپ استپانوس ( استیفان قدیس) وجود دارد که بین سالهای

1909-1913 و به یاد شهدای کشتار آدانا ساخته شد . کلیسایی نیز در 1939 در لیماسول به نام سورپ گوورک ( گوورگ مقدس) ساخته شد . کلیسای سورپ آسدوادزادزین گانچوور Sourp Asdvadzadzin Ganchvor  ( فراخواننده مریم مقدس) در 1346 ساخته شد و در شهر دیوارکشیده و اشغال شدهء ترکی فاماگوستا واقع است و دستخوش ویرانی و فرسودگی طبیعی قرار گرفته است . چاپل دیر سورپ ماگار Sourp Magar ( ماکاریوس مقدس ) در 1814 در محدودهء مجموعهء ماگاراوانک ساخته شد و کاملاً مورد بی حرمتی و تخریب گروههای ترک قرار گرفته است .

کلیسای قدیمی سورپ آسدوادزادزین در بخش اشغال شدهء ترکی شهر دیوار کشیدهء نیکوزیا قرار دارد که به نوتردام تیر یا تیرتوزا [10] هم معروف است و تیراتوزا یک دیر متعلق به فرقهء بندیکتیها بود که در سال 1308 زمانی که راهبه ای کاتولیک ارمنی خدمت می کردند ساخته شد . قبل از 1504 آن به دست کلیسای حواری ارمنی افتاده و به عنوان مرکز جامعهء ارمنی قبرس مورد استفاده قرار می گرفت تا اینکه در طی سالهای 1963-1964 توسط افراطیون ترک قبرس به محله ارمنی نشین منتقل شد و در طی سال 1974 توسط شورشیان ترک اشغال شد . آن در کنار حوزهء اسقفی ، مدرسهء ملیکیان اُزونیان ، بنای یادبود قتل عام ارامنه و عمارت خانوادگی ملیکیان قرار داشت و به شدت مورد بی توجهی قرار گرفت و در نهایت در اکتبر 2009 از سوی UNDP-AID بازسازی شده و انتظار می رود که بازسازی آن در سال 2001 به اتمام برسد

یکی از مهمتر ین بناهای مذهبی ارامنه قبرس دیر سورپ ماگار( ماکاریوس) است که در هالِوگا Halevga که بخش اشغال شدهء ترکی قبرس است بر روی رشته کوههای پنتاداکتیلوس Pentadhaktylos mountain range واقع است . این دیر در اصل در حدود سال 1000 میلادی تاسیس شد و قبل از 1425 به دست ارامنه افتاد و یک مکان مشهور زیارتی برای ارامنه و غیر ارامنه بود و نیز مکان استراحت و آسایش و ایستگاهی برای زوار در مسیر سرزمین مقدس محسوب می شد  . تعداد  زیادی از نسخه های خطی زیبا و بسیار گرانبها و نیز تمثال سنت ماکاریوس در آنجا بوده است . این دیر از آگوست 1974 از سوی نیروهای ترک اشغال شده است و امروزه  در وضعیت دردناکی قرار دارد

کلیساهای حواری ارمنی در قبرس تحت قلمرو آستان قدس سیلیسی قرار دارند

یک کلیسای کوچک انجیلی ارمنی نیز وجود دارد که در بخش اشغال شده ترکی شهر دیوار کشیدهء نیکوزیا قرار دارد که در سال 1946 در کنار"  مسجد عربی احمد " ساخته شد و امروزه به عنوان مرکز غیرقانونی صنایع دستی از آن استفاده می شود

 

قبرستانها

ارامنه در قبرس دارای سه آرامگاه هستند یکی در نیکوزیا  دومی درلارناکا ( که در 1923 ساخته شد) و سومی در لیماسول ( که در 1960 ساخته شد) . یک آرامگاه کوچک ارامنه نیز در شهر اشغال شدهء ترکی فاماگوستا وجود دارد ( که در سال 1967 ساخته شد) که متاسفانه خارج از دسترس است زیرا در بخش حصار کشیدهء واروشا Varosha  واقع است

قبرستان آیپ  The Ayp cemetery در نیکوزیا ( نزدیک هتل لدرا پالاس Ledra Palace hotel) احتمالاً در اوائل قرن نوزدهم بنا گردید و ثبت آن به عنوان محل دفن اجساد ارامنه در 1877 از سوی حوزهء اسقفی صورت گرفت این آرامگاه تا سال 1931 به عنوان مدفن مورد استفاده قرار می گرفت . به علت نزدیکی به محل استقرار نیروهای سازمان ملل ، این آرامگاه به نوعی مورد غفلت قرار گرفت تا اینکه در سال 2009 با کمکهای اعطا شده از سوی نماینده ارامنه یعنی وارتکز ماهدسیان مورد ترمیم قرار گرفت .

آرامگاه پن نزدیک آیوس دمتیوس در سال 1931 تاسیس شده و تنها آرامگاه ارامنه مورد استفاده در نیکوزیا تا 1998 بود در این هنگام آرامگاه کیم در جادهء بین لاکاتامیا و آیی تریمیتیوس ساخته شد . بعد از تهاجم ترکها در 1974 آرامگاه پن The Pen cemetery  به بخش اشغال شدهء ترکی بسیار نزدیک است به گونه ای که در داخل محل استقرار نیروهای حافظ صلح سازمان ملل قرار گرفته است و به زوار ، تنها اجازه ورود به آنجا را در یک شنبه بعد از ظهرها داده می شود و برای دفن اجساد در آنجا یک اجازهء خاص از سوی UNFICYP مورد نیاز است

 

مطبوعات

دو ماهنامهء ارمنی در قبرس وجود دارد یکی آردزاگانک Artsakank که در سال 1995 تاسیس شد و آزاد دزاین   Azad Tsaynو یا صدای آزاد که در سال 2003 تاسیس شد . آردزاگانک ، وب پیج خود را داراست . حوزه اسقفی ارمنی نیز خبرنامهء ماهانه خود موسوم به گقارت Keghart را از 1997 منتشر می کند و دفتر نمایندگی ارمنی نیز خبرنامه فصلی خود موسوم به لرادو Lradou  را از 2006 منتشر می کند .

هفته نامهء گیبرا هایر gibrahayer  و یا ارمنیان قبرس هم منتشر می شود که از سال 1999 هر چهارشنبه انتشار می یابد که اکثر مطالب آن به انگلیسی است . یک برنامهء یک ساعتهء ارمنی نیز از کانال دو رادیوی قبرس بین ساعات هفده تا هجده بعد از ظهر پخش می شود و اولین برنامهء رادیویی به زبان ارمنی در سال 1953 پخش گردید

 

زیرنویس

1: General Maurice the Cappadocian

2: the Hamazkayin Armenian Educational and Cultural Society (Hamazkayin)

3: the Armenian Relief Society of Cyprus (HOM

4: the Armenian Youth Federation of Cyprus.

5: the Armenian Schools' Committee

6: Gymnasium (Junior High School)

دبیرستان مقدماتی که شامل کلاسهای هفتم و هشتم است

7: Melkonian Educational Institute

8: Krikor and Garabed Melkonian

9: the benefactors mausoleum

10: این عبارت به معنای مادر ارمنی است و در حال حاضر ازا نمادهای مهم ارمنستان محسوب می شود و مجسمهء عظیم آن در پارکی موسوم به پارک پیروزی Hakhtanaki Aygi  در ایروان قرار ارد که در واقع جایگزین مجسمهء استالین شده است .

10: Notre Dame de Tyre or Tortosa

 

 

  منابع

1: "Minority Languages in Education on Cyprus and Malta". Mercator-Education. Ljouwert/Leeuwarden: European Research Centre on Multilingualism and Language Learning. http://mercator-research.eu/minority-languages/Language-Factsheets/minority-languages-in-education-on-cyprus-and-malta-1. Retrieved 11 February 2010.

2:  http://www.cyprusarmenians.com/en/p/mahdessian-vartkes CV on Vartkes Mahdessian

3: a b c d Hadjilyra, Alexander-Michael (May 2009). "Booklet on the Armenians of Cyprus". Kalaydjian Foundation. http://www.scribd.com/doc/19540738/The-Armenians-of-Cyprus-booklet. Retrieved 16 May 2010.

4: a b c d e f Hadjilyra, Alexander-Michael (May 2009). "Book The Armenians of Cyprus". Kalaydjian Foundation. http://www.hayk.net/docs/The_Armenians_of_Cyprus.pdf. Retrieved 16 May 2010.

5:  Spinthourakis, Julia-Athena; et al. (November 2008). "Education Policies to Address Social Inequalities: Cyprus Country Report". Department of Elementary Education. University of Patras. p. 4. http://epasi.eu/CountryReportCY.pdf. Retrieved 11 February 2010.

6: http://www.hayk.net/destinations/cyprus/

7:  http://www.hayk.net/destinations/cyprus/schools/

8: http://www.melkonianforever.org/

9: a b PIO (May 2010). "Factsheet on the Armenians". http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/DBF419D7DF6CC18EC2256FCE00331E37?OpenDocument. Retrieved 28 May 2010.

10: en.wikipedia.org/wiki/Armenians_in_Cy...‏