خاطره من از رونمایی از ترجمه کتاب اقدام شرم آور تانر اکچام در مورد قتل عام ارامنه
خاطره من از رونمایی از ترجمه کتاب اقدام شرم آور تانر اکچام در مورد قتل عام ارامنه
تانر اکچام دانشمند ترک تبار متولد ترکیه است که به خاطر مواضعش در جانبداری از نسل کشی ارامنه در ترکیه تحت تعقیب قرار گرفته و ناگزیر به خروج از ترکیه و اقامت در آلمان شد.
او چندین کتاب در مورد نسل کشی ارامنه. لزوم شناسایی جهانی آن نوشته است اما معروف ترین اثر وی کتابی است به نام «اقدام شرم آور» که
در سال ١٩٩٩ منتشر شد. در سال ٢٠١٠
این کتاب به زبان فارسی ترجمه شد. برای رونمایی از ترجمه کتاب فصل نامه پیمان که من در آن عضو بودم با همکاری موسسه ترجمه و تحقیق هور ( که آن زمان درگیر رقابت های حزبی با جناح مخالف مثل الان نبود) یک کنفرانس یا گرد همایی در سالن اجتماعات ارامنه در خیابان جمهوری تهران با حضور خود تانراکچام برگزار کرد و من و دوستم هم از دعوت شدگان بودیم.
ابن اولین حضور تانراکچام در ایران بود. افراد گوناگون سرشناسی آمده بودند.
در ابتدا او شروع به سخنرانی کرد و همراه وی مترجمی هم بود که سخنان وی را ترجمه می کرد. هر چند که اکثریت حضار به‌زبان انگلیسی مسلط بودتد و حتی از مترجم ایراد می گرفتند ( در نظر داشته باشید که یک گردهمایی از قشر آکادمیک و تحصیل کرده و فرهیخته جامعه ایرانی بوده بنابراین طبیعی است به زبان انگلیسی مسلط باشند).
بعد از سخنرانی وی نمایندگانی از جامعه ارامنه به سخنرانی پرداختند از جمله روبرت بیگلربان نماینده ارامنه جنوب.
سپس مترجمین این کتاب یعنی بابک واحدی و محسن قائم مقامی در مورد کتاب سخنرانی کردند.
در پایان تانراکچام یک نسخه مجانی از این کتابش را به همه حضار هدیه کرد. دعوت شدگان در حالی که صف کشیده بودند یکی یکی پیش وی پی رفتند و او به هر کدام یک نسخه از این کتاب را همراه با امضای خودش که همان زمان در صفحه اول کتاب می‌کرد هدیه میداد.
وقتی نوبت من رسید من به او گفتم
My Grand father was from Van
یعنی پدربزرگ من از وان بوده
وان و دریاچه معروف آن اکنون در ترکیه است
او گفت
Really
واقعن ؟
گفتم yes
گفت
So you are vanetsi
یعنی پس تو وانتسی هستی
وانتسی վանեցի به ارمنی یعنی کسی که خودش یا اجدادش اهل وان هستتد.
پسوند ցի (tsi) وقتی در آخر یک مکان جغرافیایی بیاید نشان دهنده نسبت تعلق یک فرد به آن مکان در زبان ارمنی است.
این حرفش نشان داد که او قطعاً همراه با ارامنه در ترکیه زندگی کرده و دوستان ارمنی زیادی داشته و با فرهنگ ارمنی آشنا بوده.
روی صفحه اول کتاب اهدایش به من هم امضای خودش هست که من همچنان این کتاب اهدایی و امضای او را به یادگار نگه داشته ام :
در ابنجا شما تصویر این امضا در صفحه اول را می بینید
در ادامه توضیحاتی در مورد این کتاب و خود تانراکچام می اید
دکتر آلتوگ تانر آکچام (ترکی استانبولی: Altuğ Taner Akçam؛ زادهٔ ۲۳ اکتبر ۱۹۵۳) یک تاریخ‌نگار، جامعه‌شناس، و فعال حقوق بشرترک‌تبار ساکن آلمان است.
وی با شجاعت کشتار ارمنیان را در ۱۹۱۵ میلادی، به دست حکومت ترکان جوان(ترکیه)، نسل‌کشینامید و خواستار احقاق حق ارمنیاناز سوی دولت ترکیه شد. آکچام نسل‌کشی ارمنی‌هارا مسئله‌ای خاص ارمنیان و تُرک‌ها نمی‌داند بلکه اعتقاد دارد که این یک مسئلهٔ جهانی است زیرا همانگونه که تجربه‌های بعدی نشان داد عواقب آن دامنگیر کل بشریت شد و تا زمانی هم که این نسل‌کشی از سوی جوامع بین‌المللی پذیرفته و محکوم نشود شاهد جنایاتی دیگر علیه بشریت خواهیم بود،.
اقدام شرم‌آور: نل‌کشی ارمنی‌ها و مسئله مسئولیت‌پذیری ترک‌ها
نام کتاب به انگلیسی
A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility
نام کتاب به ترکی استانبولی
İnsan Hakları ve Ermeni Sorunu, İttihat ve Terakki'den Kurtuluş Savaşı'na
این کتاب در واقع ویرایشی است از تز دکتری آکچام است که در سال ۲۰۰۷ جایزه کتاب مینه‌سوتا را از آن خود کرد و به زبان‌های یونانی، رومانیایی، آلمانی، اسپانیایی، فرانسوی و فارسی ترجمه و منتشر شده‌است.
مهمترین آثار آکچام و موضوع پایان‌نامهٔ دکترای وی است. این کتاب شهرتی جهانی برای آکچام به ارمغان آورد و تا امروز به زبان‌های یونانی، رومانیایی، آلمانی، اسپانیایی، فرانسه و فارسی ترجمه و منتشر شده‌است.
کتاب دیگر در این زمینه کتابی است با عنوان «مسئله ارمنی حل شده‌است» که در سال ۲۰۰۸ میلادی منتشر و تاکنون پنج بار تجدید چاپ شده‌است. او همچنین کتاب کشتارها و تبعیدها، پروتکل‌های دادگاه‌های نظامی استانبول (۲۰۰۹ میلادی) را با همکاری واهاگن دردریان، استاد دانشگاه و تاریخ‌نگار ارمنی به رشتهٔ تحریر درآورد و آخرین کتاب وی نیز با نام «نوشتارهایی دربارهٔ سال ۱۹۱۵» (۲۰۱۰ میلادی) به چاپ دوم رسید.
توجیه رسمی ارائه شده برای این اخراج‌ها این بود که ارمنیان در زمان جنگ تهدیدی برای ارتش بوده‌است، و باید از صحنه جنگ دور می‌شدند. حال آنکه ارمنیان از مناطقی بسیار دور از خطوط مقدم جبهه که به هیچ وجه ربطی به جنگ نداشتند اخراج شدند. مهم‌تر اینکه آنها را در واقع به مناطق جنگی فرستاده شدند، جایی پشت لشکرششم عثمانی در دیرالزور، یا پشت لشکر چهارم در حوران. علاوه بر این هیچ طرح و برنامه‌ای برای تضمین رفاه یا حتی نجات جان اخراجی‌ها، چه در طول سفر یا زمانی که به مکان مشخص شده برای اسکان مجددشان، وجود نداشت. افزون بر این کمک‌های آلمان، آمریکا و سازمان‌های کمک‌رسانی بین‌المللی همگی پس زده شدند.»
«تحقیقات انجام شده برای این کتاب (کتاب اقدام شرم‌آور)، از اسناد و مدارک جدید بسیاری پرده برداشت که قصد نسل‌کشی مقامات عثمانی را به وضوح نشان می‌دهد. این اسناد که بعضی آنان نخستین بار در اینجا آمده‌اند، به موضوعاتی چون استفاده از اموال ارمنیان برای تأمین جنگ و باز تخصیص منابع به منظور خلق یک بورژوازی مسلمان که جای طبقه متوسط ارمنی را که پاک‌سازی و نابود شده بود بگیرد. در پرتو قطعیت اسناد و مدارک باید پرسید چرا ترکیه مصرانه بر تکرار انکار بی‌اعتبار خود پای می‌فشارد؟ گویا دولت از این واهمه دارد که اگر ترکیه نسل‌کشی و مسئولیت آن را قبول کند عواقب جدی به معنای پرداخت غرامت سرزمینی و دارایی‌ها در انتظارش خواهد بود.»
«دلیل دیگر یا همان عامل اخلاقی به ارتباط میان نسل‌کشی ارمنیان و تأسیس دولت جمهوری ترکیه در سال ۱۹۲۲ میلادی بر می‌گردد. جنبش ناسیونالیسم ترکیه یا نیروی محرک تأسیس جمهوری ترکیه به رهبری اعضاء حزب اتحاد و ترقی، همان حزبی که مسئولیت نسل‌کشی است، به سرانجام رسید. بسیاری از اعضاء حزب که بعدها به چهره‌های شاخص دولت ترکیه تبدیل شدند، بی پرده تأیید کردند که جمهوری تنها پس از نابودی ارمنیان و مطالبات آنها برای خودمختاری در آناتولی می‌تواند تأسیس شود.»
«مثل تمام دیگر دولت‌ها، ملت‌ها تُرک‌ها نیز پدران بنیان گذارشان را قهرمان می‌پندارند و بسیار می ستایند. پارلمان اول احکامی صادر نمود که طبق آن، آن افرادی که از اعضای حزب اتحاد و ترقی در جنایات علیه ارمنیان دست داشتند قهرمانان ملی خوانده شدند و به تمامی آنان زمین و مقرری اعطاء شد. از زمان بنیان‌گذاران جمهوری تا طبقه برگزیده حاکم کنونی ترکیه هیچ تغییر بنیادی در این موضع‌گیری ایجاد نشده‌است، و این استمرار و دور تسلسل بحث آزاد پیرامون تأسیس جمهوری را سخت‌تر و سخت‌تر کرده‌است. عمق ماجرا اینجاست که جنایت کار خواندن بنیان‌گذاران ترکیه هویت فعلی حکومت را به چالش خواهد کشید.»
من گارگین فتائی از ارامنهء ایران هستم .