زادروز

احسان‌الله نراقی (۲۲ شهریور ۱۳۰۵ در کاشان – ۱۲ آذر ۱۳۹۱ در تهران) مشاور فرح پهلوی، پژوهشگر ایرانی حوزه فلسفه و جامعه‌شناسی بود. نراقی تنها فرد ایرانی است که معاونت یونسکو را عهده‌دار بوده‌است. او از نوادگان ملامهدی فاضل نراقی و پدر آرش نراقی بود.

نراقی تحصیلات مقدماتی را تا کلاس یازدهم در مدرسه پهلوی کاشان و به گفته خودش تحت تربیتی متمایل به غرب گذراند سال دوازدهم را نیز در دارالفنون تهران به پایان رساند. ابتدا دو سال در دانشگاه تهران به تحصیل حقوق پرداخت و سپس به توصیه پدرش برای ادامه تحصیل راهی سوئیس شد او لیسانس جامعه‌شناسی را از دانشگاه ژنو دریافت نمود و پس از دو سال اقامت در تهران، موفق به اخذ بورس تحصیلی در مقطع دکترا از دانشگاه سوربن فرانسه گردید.

در مدت تحصیل و اقامت در سوئیس به عنوان یکی از عناصر فعال در فعالیت‌های کمونیستی شهرت یافت.

 وی در سال ۱۳۲۸ در فستیوال جوانان کمونیست در بوداپست شرکت نمود

او پس از فراغت از تحصیل، به عنوان کارشناس خاورمیانه و ایران در یونسکو مشغول کار شد و ضمن اعلام انزجار از نظرات و عقاید توده‌ای و کمونیستی خود، اعلام کرد که ترویج مرام کمونیستی در ایران ممکن نیست و بهترین حکومت در ایران مشروطه سلطنتی است

در جریان ملی شدن صنعت نفت روابط خود را با آیت‌الله کاشانی (که از اقوام وی بود) گسترش داد و به نوعی عامل دولت دکتر محمد مصدق در سوئیس گردید. با گزارش‌های او سفیر ایران در سوئیس تعویض شد

نراقی با ورود به حلقهٔ قدرت توانست از طریق دکتر غلامحسین صدیقی در دانشگاه تهران مشغول به کار گردد
و همزمان با کمک او و دکتر علی‌اکبر سیاسی موفق شد مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی را بنیانگذاری نموده و مدت ۱۲ سال مدیریت آن را بر عهده داشته باشد. این مؤسسه علاوه بر انتشار کتاب‌های متعدد به‌خصوص در زمینهٔ علوم اجتماعی، در تهیه و تدوین طرح جامع کلان‌شهرهایی همچون تهران و شیراز نقش داشت

او که از منسوبان فرح پهلوی بود و با وی نسبت خانوادگی داشت سال‌ها به عنوان مشاور فرح دیبا فعالیت می‌نمود.

 حمایت حکومت پهلوی از او در آن مقطع برای مقابله با افکار چپ بود

او در اواخر رژیم پهلوی هشت نشست خصوصی نیز با محمدرضا شاه پهلوی داشت و به مشاوره او پرداخت.

با وقوع انقلاب اسلامی ایران، نراقی جمعاً سه بار دستگیر، زندانی و پس از احراز بی‌گناهی آزاد گردید

از آن پس او همواره به عنوان تنها ایرانی که به معاونت سازمان یونسکو رسیده‌است شناخته می‌شود

او طی چند سال پیش از مرگش، مصاحبه‌های گوناگونی با نشریات داخلی ایران داشت و سخنرانی‌هایی نیز در دانشگاه‌های ایران انجام داد. وی بارها به‌طور آزادانه به ایران سفر نمود

نراقی در مصاحبه ای اظهار داشت که در دوران زندگی در غرب دو بار نشان لژیون دونور را از رؤسای جمهور فرانسه شارل دوگل و فرانسوا میتران دریافت کرده بود

نراقی در روز ۱۲ آذر سال ۱۳۹۱ به علت کهولت سن در منزلش در تهران درگذشت