سالمرگ ژاک لاکان
سالمرگ
ژاک لاکان (به فرانسوی: Jacques Lacan) (۱۳ آوریل ۱۹۰۱ – ۹ سپتامبر ۱۹۸۱) پزشک، فیلسوف و روانکاو برجسته فرانسوی بود که به خاطر ایده «بازگشت به فروید» و رساله‌ای که در آن ناخودآگاه را به صورت یک زبان ساختاربندی کرده معروف شد.
لاکان از تأثیرگذاران بر فلسفه در فرانسه بوده‌است به جز زیگموند فروید، او از زبان‌شناسی ساختارگرای فردینان دو سوسور و قوم‌شناسی ساختاری کلود لوی-استروس نیز تأثیر پذیرفت.[
ژاک لاکان تلاش می‌کند تا با استفاده از روش دیالکتیکی هگل و زبان‌شناسی فردینان دو سوسور، آرای فروید را به نحوی بازنویسی کند که روانکاوی، در تحلیل تمام عرصه‌های حضور انسان مشارکت و همکاری داشته باشد.
او به نحوی این‌کار را انجام می‌دهد و شکل می‌بخشد که به شکل شگرفی، مرزهای رشتهٔ خود یعنی روانکاوی را پشت سر گذاشته و روانکاوی را با سیاست، فلسفه، ادبیات، علم، مذهب و تقریباً تمام دیگر رشته‌های آموزشی درمی‌آمیزد
به همین خاطر است که آثار لاکان که عمدتاً به شکل سخنرانی هستند، بسیار صعب و سخت می‌نمایند و از جناس‌های غامض و کنایه‌های مبهم سرشارند.
همگان بر این اذعان دارند که آثار او بسیار سخت‌خوان هستند.
او رسیدن به آنچه از روانکاوی می‌خواهد و انتظار دارد، اقدام به پی‌ریزی سه نظم یا بنیان می‌کند که عبارتند از: امر خیالی، امر نمادین و امر واقع.
در واقع، امر خیالی نشان‌گر جستجویی بی‌پایان در پی خود است. امر خیالی قلمروِ من (ego) است، جایی که من) به غلط خود را یک وجود کامل می‌بیند، تصور می‌کند با معنایی روشن و منسجم سخن می‌گوید، ولی در واقع در معرض همه نوع خیال است، از جمله قدرت نادیده گرفتن نظم نمادین
امر نمادین شامل تمام چیزهایی است که ما معمولاً واقعیت می‌نامیم. از زبان و فرهنگ گرفته تا قانون و تمام ساختارهای اجتماعی. امر نمادین حوزه‌ای است که ما در آن به عنوان بخشی از جامعهٔ انسانی قرار می‌گیریم. انسان‌ها حتی پیش از تولدشان در درون امر نمادین گرفتارند. آن‌ها
امر واقع معرف حیطه‌هایی از زندگی است که نمی‌توان شناختشان. در واقع امر واقع همان جهان است پیش از آن‌که زبان تکه‌تکه‌اش کند. یعنی امر واقع چیزی است که تن به نمادین شدن نمی‌دهد و در نتیجه وارد زبان نمی‌شود تا قابل شناسایی باشد.
لاکان در نوشته‌های خود از زبانی بسیار نامفهوم استفاده می‌کند و بسیاری وی را به پنهان کردن سخنان مهمل در پس لفاظی متهم کرده‌اند.
از این رو بسیاری از اندیشمندان وی را شارلاتان دانسته و نوشته‌های وی را فاقد اهمیت و اعتبار خوانده‌اند.
اندیشمندانی مانند نوآم چامسکی،ریموند تالیس، ریچارد داوکینز، و آلن سوکال، لاکان را فریبکار می‌دانند و نوشته‌های او را فاقد ارزش و اعتبار می‌دانند.
باوجود انتقادهایی که به دشوار بودن زبان لاکان شده است، نظریه وی در برخی موارد کاربرد فراوانی یافته است.
به لطف کتاب‌های اسلاوی ژیژک، نظریات لاکان در حوزه نقد ادبی و سینما مورد توجه قرار گرفته است و به خصوص در آمریکا محبوبیت یافته است.
تحلیل فیلم‌های آلفرد هیچکاک براساس نظریه لاکان نمونه‌ای از نفوذ این نظریه در دنیای سینما به شمار می‌رود.
همچنین اصطلاح نگاه خیره لاکانی توسط کارگردانان بسیاری مورد استفاده قرار گرفته است.
کتاب‌های ترجمه شده به فارسی
دربارهٔ نام‌های پدر، ترجمه سهیل رضانژاد و سینا مشایخی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۴.
تلویزیون، ترجمه انجمن روان‌پژوهان فارسی‌زبان فرانسه، تهران: رخداد نو، ۱۳۹۳.
آموزه ي من،ترجمه احسان كياني خواه، حرفه ي نويسنده
اضطراب،ترجمه ي صبا رستگار، پندار تابان
بر سر كوه موريه،به همراه ژاك دريدا،چترنگ
گزیده مکتوبات لکان، ترجمه امیرصدرا درخشانی‌فر، تهران: نشر دمان، 1398
من گارگین فتائی از ارامنهء ایران هستم .