سالگرد یک رویداد

پایان قیام بوکسورها Boxer Rebellion در چین

 

2 November 1899 – 7 September 1901

(1 year, 10 moths, 5 days.

 

 

شورش مشتزن‌ها که با نام‌های قیام بوکسورها و جنبش ایهتوان نیز شناخته می‌شود، جنبشی میهن‌پرستانه بود که توسط انجمن هماهنگی درستکار در سال‌های بین ۱۸۹۸ و ۱۹۰۱ در چین رخ داد. این جنبش ضد امپریالیسم خارجی و مسیحیت تبشیری  بود. این برپاخاستن در جواب تأثیرگذاری‌های بیگانگان در چین بود که ناراحتی معترضان دلایل گسترده‌ای از تجار تریاک، تهاجم سیاسی و دخالت‌های اقتصادی گرفته تا تبلیغات مبلغین مسیحیت را در برمی‌گرفت. در چین احساسات عمومی علیه بیگانگان با قراردادهای نابرابری که دولت ضعیف چینگ توان مقاومت در برابر آن‌ها را نداشت بیشتر می‌شد. با بهره‌برداری مبلغین مسیحی از وضعیت دولت چین و غصب زمین‌ها و دارایی‌های روستاییان برای کلیسای خود نارضایتی مردم بیشتر می‌شد. این احساسات عمومی سرانجام منجر به شورشی خشونت‌بار علیه بیگانگان شد.

 

در ۱۹۰۰، جنگجویان مشت‌زن، خارجی‌های شهر پکن را ترسانده و آن‌ها را مجبور به پناه گرفتن در منطقه سفارتخانه‌های شهر پکن کردند. این اقدام باعث شد تا ملکه تزی شی که در ابتدا دودل بود با اصرار محافظه‌کاران دربار امپراتوری علیه بیگانگان اعلام جنگ کند. دیپلمات‌ها، مردمان غیرنظامی خارجی، سربازان و مسیحیان چینی در منطقه سفارت‌نشین پکن به محاصره نیروهای ارتش امپراتوری درآمدند که این محاصره ۵۵ روز طول کشید. مقامات دولت چین در برابر مسئله زنده نگه‌داشتن یا کشتن خارجی‌های این منطقه با یکدیگر دچار اختلاف شدند که باعث درگیری بین این دو گروه شد. رهبری کسانی که درخواست توافق و زنده نگه‌داشتن آنان را داشتند با شاهزاده چینگ بود. فرمانده ارشد نیروهای چینی، رونگلو، سه سال پس از شورش ادعا کرد که برای محافظت از محاصره‌شدگان تلاش کرده‌است. محاصره هنگامی پایان یافت که اتحاد هشت ملت نزدیک به ۲۰٬۰۰۰ نیروی نظامی به چین فرستادند و پس از شکست دادن ارتش امپراتوری چین، پکن را گرفتند. پروتکل مشت‌زن در تاریخ ۷ سپتامبر ۱۹۰۱ به قیام خاتمه داد و در آن مجازات‌های سنگینی بر دولت چین بسته شد؛ از جمله ۶۷ میلیون پوند جریمه (معادل ۴۵۰ میلیون تایل نقره) که بیشتر از مالیات یکساله دولت چین بود. این جریمه می‌بایست در طول سی سال به هشت کشور شرکت‌کننده در نبرد پرداخت می‌شد.

انجمن مشت‌های هماهنگ و درستکار که خارجی‌ها آنان را مشتزن‌ها (بوکسورها) یا مشتزنی جادویی ایهوه می‌نامیدند، انجمنی مخفی بود که در استان ساحلی چین، شاندونگ درست شده‌بود. برخی از مردم این استان شمالی بر اثر امپریالیسم و بلایای طبیعی دارایی‌های خود را از دست داده‌بودند. این گروه از بخش لی از گروه دینی باگوآ سرچشمه گرفتند. خارجی‌ها آنان را به دلیل تمرینات بدنی و هنرهای رزمی که انجام می‌دادند مشتزن می‌نامیدند. از ویژگی‌های این تمرینات می‌توان به حرکات شمشیر، تکنیک‌های در خاک افکندن و آوازهای آیین‌های بودایی و تائو اشاره کرد

مشتزن‌ها معتقد بودند که با تمرین‌های سخت، رژیم غذایی، هنرهای رزمی و نیایش می‌توانند به ویژگی‌های فراطبیعی همچون پرواز کردن دست بیابند. همچنین بر این باور بودند که میلیون‌ها روح سرباز از آسمان‌ها برای کمک به آن‌ها در پاک کردن چین از بیگانگان خواهند آمد. مشتزن‌ها معمولاً از کشاورزان، روستاییان و کارگرانی تشکیل شده بودند که از بلایای طبیعی (همچون سیل)، گسترش اعتیاد به تریاک به جان آمده بودند و مسیحیان، مبلغان مسیحی و اروپاییان مهاجر را دلیل بدبختی‌های خود می‌دانستند. آن‌ها بر این باور بودند که چینی‌های مسیحی زمین‌های کشاورزی دیگران را بدون ترس از قانون، غصب می‌کنندمشتزن‌ها بیگانگان را گویزی (به چینی: 鬼子) می‌نامیدند که به معنی دیو و اهریمن است. مشتزن‌ها به تفنگ‌های سبک و شمشیر مجهز بودند و بر این باور بودند که با توسل به نیروی آسمانی می‌توانند در برابر جراحات مقاومت کنند

نیروهای دریایی بیگانگان در پایان آوریل ۱۹۰۰ شروع به ورود و محکم کردن جایگاه خود در سواحل شمالی چین کردند. چندین گروه خارجی به طرف پایتخت اعزام شدند اما در نهایت با حمله تمامی نیروهای اتحاد هشت کشور ایالات متحده آمریکا، انگلیس، فرانسه، ژاپن، روسیه، آلمان، ایتالیا، اتریش-مجارستان شورش مشتزن‌ها درهم کوبیده شد.

 

در ۳۱ ماه می، پیش از به محاصره درآمدن اعضای سفارت‌ها در پایتخت، بنا بر درخواست سفارت‌ها نیرویی از هشت کشور شامل ۴۳۵ نفر (۷۵ فرانسوی، ۷۵ روسی، ۷۵ انگلیسی، ۶۰ آمریکایی، ۵۰ آلمانی، ۴۰ ایتالیایی، ۳۰ ژاپنی، ۳۰ اتریشی) با قطار از داگو به پایتخت اعزام شدند. پس از رسیدن این گروه به بخش سفارت‌نشین پایتخت در آن موضع گرفته و در هنگام محاصره به دفاع از آن پرداختند.