زادروز

مناخیم ولفوویچ بگین (در عبری: מְנַחֵם בְּגִין) (تولد ۱۶ اوت ۱۹۱۳ در لهستان – مرگ ۹ مارس ۱۹۹۲ در تل آویو، اسرائیل) ششمین نخست‌وزیر اسرائیل و برنده جایزه صلح نوبل بود.

مناخیم بگین، اولین نخست‌وزیر اسرائیل از حزب لیکود اسرائیل بود.

در آن زمان بیشتر یهودیان روسیه، پیرو افکار ولادیمیر ژابوتینسکی بودند، خانواده بگین هم همچون ژابوتینسکی از طرفداران جنبش مسلحانه صهیونیسم برای ایجاد کشور اسرائیل بودند. مناخیم بلافاصله به سازمان بتار پیوست. یک سال بعد، مناخیم هفده ساله فرمانده بتار در شهر خودشان ـ برست لیتوفسک ـ شد. هم‌زمان بگین در دانشگاه ورشو درس حقوق خواند.

او در کنگره اعضای بتار در سال ۱۹۳۸ سوگند گروه را اینچنین قرار داد: «من اسلحه به دست می‌گیرم تا هم از قومم دفاع کنم و هم وطنم را به پیروزی برسانم». خیلی زود، او در جنبش ژابوتینسکی رشد کرد و در سال ۱۹۳۹ معاون عملیاتی بتار شد. جنگ جهانی دوم که شروع شد، آلمانی‌ها به ورشو حمله کردند. بگین مجبور شد از ورشو فرار کند. در این زمان بود که او به ارتش آندرس که در شوروی از لهستانی‌تبارها تشکیل شده بود، پیوست. سال ۱۹۴۲ نخست‌وزیر آینده اسرائیل از راه ایران به فلسطین رفت. او پس از ورود به فلسطین با گروه ایرگون ارتباط برقرار کرد. ایرگونی‌ها هم از تندروهای یهودی بودند که در فلسطین وقت کارهای مسلحانه می‌کردند. دو ماه بعد بگین، فرمانده ایرگون شد.

تأسیس اسرائیل در ۱۹۴۸ فعالیت‌های سیاسی و نظامی بگین را محدود کرد. او حزب هیروت (آزادی) را تأسیس کرد؛ ولی طرفدار زیادی نداشت، تا آن که در جریان جنگ ۱۹۷۳، با ائتلاف با آریل شارون، لیکود را تأسیس کرد. محبوبیت شارون، بخت لیکود در انتخابات شد. ۲۱ ژوئن ۱۹۷۷ بگین نخست‌وزیر اسرائیل شد. وی در ۲۷ اکتبر ۱۹۷۸ با دیدار انورسادات رئیس‌جمهور مصر در بیت‌المقدس، قرارداد صلحی را مبنی بر خروج کامل نیروهای اسرائیلی از صحرای سینا و نیز تشکیل حکومت خودگردان برای فلسطینها در فلسطین اشغالی را امضا کرد که بعدها به قرارداد کمپ دیوید مشهور گشت.

بگین مدتی در دهه ۴۰ میلادی رهبری سازمان نظامی ملی در سرزمین اسرائیل (ایرگون) را که از سوی قیومیت بریتانیا بر فلسطین، «تروریست» خوانده شده بود را بر عهده داشت.

این گروه در سال ۱۹۴۷ در «هتل کینگ دیوید» بمبی گذاشت که منجر به کشته شدن ۹۱ نفر شد.و یکی از سخنرانی‌هایش در نیویورک را با این جمله آغاز کرد «من یک تروریست سابق هستم

بگین در سال ۱۹۴۸ هنگامی که رهبر حزب آزادی بود، برای درخواست کمک مالی سفری به ایالات متحده انجام داد. در طول آن سفر، هانا آرنت و برخی دیگر از روشنفکران یهودی، در نامه‌ای سرگشاده به روزنامهٔ نیویورک تایمزوی را رهبر حزبی خواندند که «به‌شدت در سازماندهی، روش‌ها، فلسفهٔ سیاسی و خواستهٔ اجتماعی مشابه حزب‌های نازی و فاشیست است». در این نامه به کشتار دیریاسین که طی آن ۲۴۰ نفر ساکنین روستایی کشته شدند، اشاره شده‌است. این نامه از جمله توسط آلبرت آینشتاین، برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیک، امضا شد

بنیاد نوبل در سال ۱۹۷۸ جایزه صلح خود را به‌طور مشترک به انور سادات از مصر و مناخیم بگین از اسرائیل تقدیم کرد.