سالمرگ لئون تروتسکی
سالمرگ
لئون داویدوویچ تروتسکی (به روسی: Лев Дави́дович Тро́цкий) (زاده ۷ نوامبر ۱۸۷۹ – درگذشته ۲۱ اوت ۱۹۴۰) متفکر، انقلابی و نویسنده مارکسیست بود.
در اوایل تشکیل اتحاد شوروی، تروتسکی که چهرهای تأثیرگذار و بانفوذ به حساب میآمد به عنوان کمیسر خلق برای روابط خارجی انتخاب شد. پس از صلح با آلمان بنا به ضرورت از این مقام استعفا داده و کمی بعد به مقام وزارت جنگ منصوب گشت و رهبری گسترش و ارتقای ارتش سرخ نوبنیاد را بدست گرفت. او با اینکه سابقه نظامی نداشت ولی به خوبی از امور نظامی و سیاستهای فرماندهی و جنگی آگاهی داشت و نقش پررنگی در پیروزی ارتش سرخ در جنگ داخلی ایفاکرد. وی همچنین یکی از اولین اعضای دفتر سیاسی بود.
بهخاطر کشمکشهایی که در دههٔ ۱۹۲۰ میان تروتسکی و استالین، بر سر قدرت و نحوه اداره حکومت، وجود داشت، تروتسکی از حزب کمونیست روسیه اخراج و از اتحاد شوروی تبعید شد. وی در دوران تبعید چندین کتاب مهم دربارهٔ فاشیسم و رژیم استالین نوشت. او که در اواخر دهه ۳۰ به زعم استالینستها (مقامات اتحاد جماهیر شوروی)، عنصری خطرناک برای رژیم استالین در شوروی و جریان چپ روسی در جهان شده بود، در ۱۹۴۰ در مکزیک توسط یکی از مأموران ان.کا.وِ. دِ به قتل رسید.[۲] ایدههای تروتسکی تشکیلدهندهٔ پایه و اساس تئوری تروتسکیسم است
تروتسکی مسئولیت تشکیل ارتش سرخ را به عهده گرفت که در نهایت موفق شد گروههای مخالف را شکست دهد. اما از طرف دیگر جنگ شهری وضعیتی را ایجاد کرد که از بطن آن تغییر شکل به سمت بوروکراسی دولتی شوروی متولد شد. این موضوع، باعث خشونتآمیز شدن مناسبات سیاسی و اجتماعی گشت. در این زمینهٔ سیاسی و اجتماعی، جهتگیری بلشویکها به سمتی رفت که این تغییرشکل را ـ اگرچه موقت ـ تشدید کرد. در ادامهٔ این روند، در ۱۹۲۱ احزاب سیاسی غیرقانونی شدند و حق تشکیل فراکسیون در احزاب، موقتاً ملغی گشت. در نظر ارنست مندل، این، سالهای سیاهی بود که در آن تروتسکی از سیاست ترس، و سرکوب آنارشیستها (ماخنو، کرونشتات) و نظامیسازی سندیکاها دفاع میکرد.
تروتسکی در ابتدا بارها ضرورت بازگشت دموکراسی در حزب را هشدار میداد که نتیجهای جز خشم استالین و همدستانش نداشت، عدهای که نمایندهٔ منافع قشر جدید سوسیال بوروکراتها بودند.
لنین در ۱۹۲۴ درگذشت. لنین در وصیتنامهٔ سیاسیاش از اعضای دیگر رهبری حزب کمونیست خواسته بود تا استالین را از مقام دبیرکلی حزب کمونیست خلع کنند. تروتسکی نیز تلاش کرد تا مبارزهٔ لنین را ادامه دهد اما تلاشهای تروتسکی در زمانی بود که تودهها در انفعال و خستگیِ بعد از انقلاب بهسر میبردند. در نتیجه بوروکراتهای حکومتی، تروتسکی را از نظر سیاسی محاصره کرده و او را در ژانویه ۱۹۲۵ از مقام کمیسر عالی امور نظامی و دریایی شوروی برکنار کردند.
در اتحاد شوروی استالین برنامهٔ صنعتیسازی اجباریاش را پیش گرفت. برنامهای که بهای سنگینش را کارگران و خانوادههایشان پرداختند. همچنین در روستاها به اشتراکی سازی اجباری زمینها دست زد. وضع قانونگذاری حتی از زمان تزاریسم هم بدتر بود: از سن ۱۲سالگی برای جرم دزدی مجازات مرگ در نظر گرفته میشد. همچنین تبعید و اعدامهای جمعی صورت میگرفت.
کارشکنیهای فراوان تروتسکی در روند پیشرفتهای اقتصادی و سیاسی شوروی سبب تفحص و تحقیقات گسترده پلیس ترور شوروی شد که نهایتاً منجر به اعترافات زیادی در زمینه ایجاد مشکلات و خرابکاریهای پیش آمده در امور شوروی شد که خرابکاران اذعان به همکاری با عامل اصلی آنها یعنی تروتسکی نمودند و همین امر موجب آن شد که استالین دستور اعدامهای گستردهای را برای این خرابکاران بدهد.
قدرتگیری بوروکراسی در اتحاد شوروی با سیاست ترس وسیعی همراه بود. بلشویکهای قدیمی و مخالفان از آنجایی که بدیلی سیاسی را نمایندگی میکردند در جریان فرایند انگیزیسیون حذف فیزیکی شدند، اینچنین بود که هزاران تروتسکیست در گولاگها تیرباران شدند.
استالین تحت ادعای دروغین بنای سوسیالیسم در یک کشور، سیاست همزیستی مسالمتآمیز را با غرب در پیش گرفت که لازمهٔ آن سرکوب جنبشهای انقلابی در نقاط دیگر جهان بود (مثل چین در ۱۹۲۷–۱۹۳۶ و اسپانیا در ۱۹۳۶–۱۹۳۷)؛ انقلابهایی که برای بوروکراسی اتحاد شوروی خطر فعالسازی مجدد کارگران را بهوجود میآوردند.
در ۲۰ اوت ۱۹۴۰، مردی جوان به نام مستعار «آقای جکسون» در مکزیک به دیدار لئون تروتسکی رفت که آخرین مهمان او بود. او به نظر مردی متشخص میآمد و برای همین کسی به او شک نکرد و او را بازرسی نکردند. او با تروتسکی مشغول گپ زدن بود که ناگهان با تیشه کوهنوردی به سر تروتسکی ضربه زد.
تروتسکی پیش از مرگ گفت: «او را نکشید، باید همه چیز را اعتراف کند.» معلوم شد که جکسون میخواسته بعد از ترور تروتسکی خودکشی کند. محافظان تروتسکی، جکسون را به مقامات مکزیکی تحویل دادند. هویت واقعی او رامون مرکادر بود تبعه اسپانیا که به ۲۰ سال حبس محکوم شد.
ژوزف استالین گفته بود: «من در ترور تروتسکی هیچ نقشی ندارم.» اما بعد از ۲۰ سال مرکادر به شوروی رفت و نشان لنین که بالاترین نشان شوروی بود را دریافت کرد.
تروتسکی در فیلمها
مینی سریال تروتسکی محصول ۲۰۱۷ به زبان روسی در ۸ قسمت
ترور تروتسکی محصول ۱۹۷۲