آغاز روزه بزرگ ارامنه մեծ պահք

گارگین فتائی

.

روزه بزرگ ارامنه امسال 2024 از دوشنبه دوازدهم فوریه برابر با بیست و سوم بهمن آغاز شده و 49 روز یا هفت هفته یعنی تا آغاز عید پاک به طول می انجامد .

روزه بزرگ یا« مِتس باهک » به ارمنی մէծ պահք چهل و هشت روز طول می کشد و شامل هفت هفته است و اشاره به روزه چهل روزه مسیح در پای کوه دارد .

در این مدت مسیح از خوردن و آشامیدن امساک نمود ولی این روزه به معنای خودداری از خوردن و آشامیدن در ساعات معینی از روز نیست بلکه در این مدت روزه داران از خوردن برخی از خوراکیها پرهیز می کنند و نه همهء آنها . در این مدت روزه داران باید از خوراکیهایی استفاده کنند که ریشه گیاهی داشته و از خوردن آنچه که از حیوانات حاصل می شود خودداری نمایند .

علاوه بر پرهیز مادی ، روزه داران باید نسبت به برخی از عادات ناشایست اخلاقی نظیر دروغ گویی ، حرافی ، تمسخر و تحقیر ، به زبان آوردن کلمات زشت و نظایر آن نیز خودداری ورزند و همانگونه که مسیح در این چهل روز از سوی شیطان مورد وسوسه قرار گرفت و سربلند از آزمایش بیرون آمد روزه دار نیز باید دراین مدت در جهت نزدیکی به خدا و دوری از شیطان و هواهای نفسانی گام بردارد

از آنجایی که عید پاک در مسیحیت از اعیاد ثابت نیست بالتبع روزه بزرگ یا کاراسنوریا به ارمنی ( به معنی چهل روز ) քառասնօրիա به انگلیسی karasnoria نیز ثابت نخواهد بود و امسال ازدو شنبه بیستم برابر با اول اسفند شروع شده که در واقع دوشنبه بعد از جشن برغندان یا به ارمنی բուն բարեկենդան به انگلیسی bun baregendan شروع شده و تا یک روز مانده به عید پاک به پایان می رسد .

این چهل و هشت روز دارای هفت یک شنبه مهم است که بر روی هر کدام در کلیسای ارمنی اسمی گذارده اند که یاد آوری قسمتی از اناجیل اربعه می باشند . به یک شنبه در زبان ارمنی گیراگی به ارمنی կիրակի و به انگلیسی giragi گویند

این هفت یک شنبه عبارتند از

Բուն բարեկանդան կիրակի

Bun baregendan giragi

یک شنبه جشن برغندان

Արտաքսման կիրակի

Ardaksman giragi

یک شنبه خروج

Անառակի կիրակի

Anaragi giragi

یک شنبه فرزند گمشده یا فرزند باز یافته

Տնտեսի կիրակի

Dndesi giragi

یک شنبه مدیران خانه

Դատաւորած կիրակի

Datavorats giragi

یک شنبه داوری

Գալստեան կիրակի

Galstian giragi

یک شنبه پیش رو

Ծաղկազարդի կիրակի

Tsaghkazarti giragi

یک شنبه تزئین گل

یک شنبه مدیر خانه به احترام خانم خانه و بویژه خانمهای مسن و مادربزرگ ها گرفته می شود و از آنها یاد می گردد . در این روز غذاهای ویژه روزه بزرگ و بویژه دو غذا به نامهای» دِقین کوفتا» به ارمنی դեշին քուֆտա به انگلیسی deghin kufta که تحت اللفظی یعنی کوفته زرد و یا همان کوفته ارمنی که از نخود درست می شود و تتوِباس به ارمنی թթւէ պաս به انگلیسی ttve bas که آن هم شامل سوپی محتوای رشته و لوبیا و نخود بوده و مزه ترش می دهد می باشد .

یک شنبه تزئین گل یا دزاقگازارت در واقع روزی است که مسیح وارد بیت المقدس شد و از این روز تا عید پاک را آواگ شابات به ارمنی աւագ շաբաթ به انگلیسی avag shabat یا هفتهء بزرگ تهیه می شود .

.

منابع

1: http://www.armtimes.com/10902

2: http://lusamut.net/preview.php?id=1776

3: http://tert.am/hy/news/2012/03/13/michink/

4: تاریخ کلیسای ارمنی

نگارش دکتر ادیک باغداساریان – ناشر مولف - 1380